Mondragon (Christoffel van), een dapper Spaansch veldheer, is wegens zijn edelmoedig karakter in de Vaderlandsche geschiedenis bekend. Hij werd geboren in 1604 en bekleedde in 1572 den rang van kolonel, toen hij van Alva bevel ontving om Goes te ontzetten, hetwelk door Nassausche krijgslieden belegerd werd. Hij deed zijne manschappen, terwijl hij zelf zich aan hun hoofd bevond, gedurende 4 uur door ondergeloopen landen trekken en volvoerde zijn last, zoodat ongeveer 700 Nassauers sneuvelden. Hij werd daarop in 1573 tot stadhouder van Zeeland benoemd en voerde bevel te Middelburg, dat door prins Willem I werd ingesloten.
Op den eisch van dezen om zich op genade en ongenade over te geven, antwoordde hij, dat hij liever de stad op twintig plaatsen in brand steken en zelf strijdende sneuvelen zou. Hij verkreeg dan ook, dat hij met de zijnen met geweer en pakkaadje het eiland Walcheren vrijelijk kon verlaten, op zijn woord belovende , dat hij zelf binnen twee maanden tot den Prins terugkeeren of de bevrijding van Marnix van Aldegonde, Jacob Simonsz. de Rijk enz. bewerken zou. Door zijn invloed werden laatstgenoemden dan ook op vrije voeten gesteld. In 1575 maakte hij zich meester van eenige polders aan het Hollandsch-Diep bij Dordrecht, en in 1576 van Zierikzee, welke stad de plundering afkocht voor eene som van tweemaal honderdduizend gulden. Van het verdrag met de bezetting en de overheid was de hoogbaljuw Gaspar van Vosbergen uitdrukkelijk uitgesloten, omdat hij alle middelen had aangewend om de Spanjaarden te benadeelen.
Deze werd voor Mondragon gebragt en vreesde het ergste, doch de Spaansche bevelhebber schonk hem edelmoedig vergiffenis. Toen voorts zijne krijgsknechten aan het muiten sloegen wegens. achterstallige soldij en vóór zijn verblijf dreigend zamenschoolden, begaf hij zich met ontbloote borst in hun midden en bragt hen tot bedaren. In 1579 bevond hij zich vóór Maastricht en bevorderde de bemagtiging dier stad. Terwijl vijf jaar daarna zijn aanslag op Lillo mislukte, heroverde hij in 1591 de sterkten rondom Hulst, noodzaakte Maurits in 1595 het beleg van Grol op te breken en versloeg vervolgens de troepen van Philips van Nassau. Hij werd eindelijk burgtvoogd van Antwerpen en overleed aldaar den 3den Januarij 1596.
