Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 04-07-2018

Christoffel

betekenis & definitie

Christoffel, van het Latijnsche Christophorus (Christus-drager). Onder dezen naam vermelden wij:

Eén heilige, te weten:

St. Christoffel of de Groote Christoffel, één van de heiligen der R. Katholieke Kerk, van wien weinig bekend is. De legende evenwel verhaalt het volgende: Christoffel, te voren Reprobus of Adokymos geheeten en uit Palaestina afkomstig, had eene dubbele mans-lengte en eene verbazende kracht.

Eerst diende hij zijn Koning, doch toen hij de vrees van dezen voor een Christusbeeld ontwaarde, besloot hij, zijne kracht aan Christus te wijden. Een kluizenaar maakte hem met dezen bekend, en daar de gewone boete voor hem niet voldoende was, werd hij aan den oever eener rivier geplaatst, om er op zijne schouders de pelgrims naar de overzijde te brengen. Dáár verscheen hem Christus in de gedaante van een kind, en Christoffel herkende hem aan zijn buitengewoon gewigt, alsmede aan het verschijnsel, dat zijn staf, op bevel van dat kind in de aarde geplant, den volgenden morgen bladeren en dadels droeg. Nu werd hij door den praefect Dachnus verdacht en gepijnigd, doch te vergeefs.

Ten laatste schoten 3000 soldaten vergiftige pijlen op hem af, maar deze bleven in de lucht hangen, en zelf werd de praefect door zulk eene pijl in het oog gewond. Hierop toonde Christoffel zich bereid, om zich het hoofd te laten afhouwen, opdat door zijn bloed de gewonde kon genezen worden. Dit geschiedde, en de praefect kwam daarop met zijn geheele gezin tot bekeering. De Oostersche Kerk viert zijne gedachtenis op den 11den Mei, de Westersche op den 25sten Augustus. Vooral in tijden van pest werd hij met het zoogenaamde Christoffels-gebed aangeroepen, en op onderscheidene plaatsen in Spanje worden reliquieën van hem vertoond. Men stelt hem voor als een reus met een staf in de hand en het Christus-kind op de schouders.

Koningen van Denemarken, namelijk:

Christoffel I, den vierden zoon van Waldemar I en van eene Vlaamsche Prinses. Hij was eerst heer van Laaland en Falster, werd in 1247 door Erik verdreven, gevangen genomen, doch weder in vrijheid gesteld, beklom in 1252 als opvolger van zijn broeder Abel den Deenschen troon, en voerde, wegens het aanmatigend gedrag van Jacob Erlandsöe, bisschop van Lund, een hevigen strijd met de Kerk. Hij nam dien man gevangen, werd met zijn rijk, uitgezonderd Jutland, in den ban gedaan en stierf aan vergif.

Christoffel II, een zoon van koning Erik VI. Hij was een der ongelukkigste koningen van Denemarken. Het leven werd hem zuur gemaakt door den adel en de geestelijkheid; Waldemar van Sleeswijk beroofde hem in 1326 van den troon, dien hij eerst 4 jaren later weêr beklom, — voorts moest hij oorlogen tegen graaf Gerhard van Holstein, waarna de mishandelingen, die hij van 2 edellieden ondervond, in 1333 zijn dood veroorzaakten.

Christoffel III (als Koning van Zweden Christoffel I). Hij was een zoon van Johan van Beijeren en van prinses Sophia van Denemarken en Zweden en werd in plaats van Erik X eerst rijksbestuurder (1438), toen koning (1440) van Denemarken, en in 1441 ook van Zweden. Hij verlegde den zetel der regéring van Roeskilde naar Kopenhagen, lokte vele Duitsche familiën naar zijn rijk, waardoor hij de ontevredenheid wekte der bevolking, en overleed in 1448.

Eén hertog van Beijeren, te weten:

Christoffel de Kampvechter, een zoon van Albrecht III. Hij werd geboren den 5den Junij 1449 en was een der krachtigste ridders van zijn tijd. Toen zijn broeder Albrecht het bewind aanvaard had, wilde hij zich aan dezen als mede-regent opdringen, doch zag zich verpligt, met een jaargeld van 3000 gulden genoegen te nemen. Na herhaalde pogingen tot opstand, van welke hij ééne met eene gevangenschap van 19 maanden boette, moest hij in 1475 voor een tijd van 10 jaar afstand doen van alle aanspraken op het bewind, waarna hem het kasteel en de stad Landsberg, het kasteel Paal en de stad Weilheim werden toegewezen.

Hij verwierf door zijne heldendaden in de oorlogen van dien tijd grooten roem, snelde keizer Maximiliaan tegen Hongarije te hulp en was de eerste, die de muren van Stuhlweiszenburg beklom. Na verloop van het 10-jarig tijdperk wenschten genoemde steden bevrijd te worden van zijne harde heerschappij en 59 ridders verklaarden hem den oorlog, doch Christoffel versloeg hun aanvoerder Nicolaas van Abensberg en plaatste zich aan het hoofd van den „Löwlerbund”, door de vijanden van Albrecht opgerigt. Toen echter die Bond verliep, trok Christoffel met onderscheidene edelen en vorsten naar Palaestina, en overleed, verzoend met zijn broeder, op den terugtogt te Rhodus den 14den Augustus 1493.

Eén hertog van Würtemberg, namelijk:

Christoffel IV, eenigen zoon van hertog Ulrich de Kloekmoedige en van de Beijersche prinses Sabina. Deze voortreffelijke vorst werd geboren den 12den Maart 1515. Zijne opvoeding, aanvankelijk verwaarloosd, werd aanmerkelijk verbeterd, toen keizer Karel V de landen zijns vaders in bezit nam en hem bij zìch hield. Zoodra deze echter het erfvorstendom aan zijn eigen broeder Ferdinand in leen gaf en Christoffel dwong, om hem naar Italië te volgen, nam deze de vlugt naar de bergen van Tyrol, verscheen hierop te Augsburg, om voor zijn regt te strijden en vond zoo grooten bijval , dat de Keizer zijn plan niet kon doorzetten. Inmiddels nam Ulrich het land gewapenderhand weder in bezit, riep zijn zoon tot zich en zond dezen vervolgens naar het Fransche Hof zonder zich verder om hem te bekreunen.

Hier verwierf hij de gunst van den Koning en van de aanzienlijkste personen. Schoon oppervlakkig met zijn vader verzoend, heerschte tusschen die beiden weinig eenstemmigheid. Na den dood van Ulrich aanvaardde Christoffel den troon op een tijdstip, waarop zijn land, als een vervallen achterleen, aan het huis van Oostenrijk zou worden toegewezen. Door mannelijke standvastigheid en beradenheid wist hij alle zwarigheden te overwinnen, en sloot zelfs vriendschap met Karel V en met Maximiliaan II, den zoon van zijn tegenstander Ferdinand. Weldra in het bezit van zijn hertogdom bevestigd, besteedde hij zijn ijver aan het regelen der binnenlandsche aangelegenheden.

De standen werden opgeroepen, het landregt vastgesteld, met zijne medewerking het Concilie van Trente gehouden, en hij was de ijverigste bevorderaar van den Augsburgschen religievrede. Hij was een vriend van keizer Maximiliaan en van keurvorst Frederik van de Pfalz, vrijzinnig op het stuk van godsdienst, maar onverzoenlijk jegens de R. Katholieken, hoewel hij zeer verlangde, dat de godsdiensttwisten op een algemeen Concilie zouden worden bijgelegd. In zijn land verordende hij een beter kerkelijk reglement, hetwelk nog van kracht is, hervormde de universiteit en de seminaria, en zorgde zoowel voor het volks-onderwijs als voor den landbouw. Nadat hij desgelijks pogingen had aangewend om den berooiden toestand der schatkist te verbeteren, overleed hij op den 28sten December 1568. Zijn dood werd algemeen betreurd.

< >