Kruisdistel (Eryngium) is de naam van een plantengeslacht uit de familie der Schermbloemigen. Het onderscheidt zich door doornachtige bladeren, welke eenigzins op die van distels gelijken, en door zijne kopvormig vereenigde bloemen. Van de soorten noemen wij: De veldkruisdistel (E. campestre L, ook wallendistel en tuimeldistel genaamd). Deze plant komt voor op zandige plaatsen, vooral op rivierdijken; zij heeft een langen, bruinen, spitsvormigen wortel, en een gladden, vertakten, 3 tot 6 Ned. palm hoogen stengel.
De bladeren zijn 3-tallig en dubbel vinspletig, netvormig geaderd en doornig getand; de onderste zijn gesteeld, doch de bovenste stengelomvattend en aan den voet in geslipte ooren uitloopend. De nagenoeg ronde bloemhoofdjes hebben onverdeelde stoppeltjes. De bladeren van het omwindsel zijn lijn-lancetvormig, loopen in een doorn uit, en zijn grooter dan de bloemhoofdjes. De bloemen zijn licht-groenachtig van kleur, en de kelk is langer dan de bloemkroon. De wortel van deze plant wordt wel gegeten.
Voorts vermelden wij de zeekruisdistel (Eryngium maritimum L.), die enkel op de kust voorkomt. De bladeren van deze plant zijn doornig getand, gelobd, blaauwaelitig en wit geteekend. De wortelbladeren zijn onverdeeld, de blaadjes van het omwindsel eirond en min of meer 3-Iobbig, terwijl de stoppeltjes in 3 punten uitloopen en de bloemen blaauw zijn. Beide zijn overblijvende planten, die in Julij en Augustus bloeijen.
