Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 08-08-2018

Jagello

betekenis & definitie

Jagello of Jagjello, de zoon van Olgard en de kleinzoon van Gedimin, werd in 1381 na den dood zijns vaders groothertog van Litthauen en wist zich in het bezit dezer waardigheid te handhaven tegen de aanvallen van zijn oom Kjeystoet, dien hij gevangen nam en deed ombrengen, en tegen den dapperen zoon van laatstgenoemde, Witold genaamd, met wien hij zich verzoende.

In 1386 beklom hij, na aanneming van het Christendom en na zijn huwelijk met koningin Hedwig, als Wladislaus II den troon van Polen. Gedurende zijne 48-jarige regéring had hij handen vol werk, om strijd te voeren tegen de Duitsche ridders in Pruissen en de eenheid van Litthauen en Polen te bewaren. Hij overwon genoemde ridders in den grooten veldslag bij Tannenberg (1410), welke het begin was van het verval der Orde. De vereeniging van Polen met Litthauen kwam niet tot vastheid, en ten laatste greep Swidrigaylo, hertog van Litthauen, naar de wapens, om tegen Polen te strijden. Door de stichting van een bisdom te Wilna zocht Jagello het R. Katholieke Christendom in Litthauen te bevorderen. Terwijl hij reeds bij de geestelijken in verdenking stond van Hussietismus, riep hij in 1432 de Hussieten te hulp tegen de Duitsche ridders, die Klein-Pommeren plunderden.

In 1400 stichtte hij de universiteit te Krakau, overleed in 1434 te Grodek bij Lemberg, en werd te Krakau bijgezet. — De door hem gestichte dynastie, die heerschappij gevoerd heeft in Polen en Litthauen, in Bohemen en Hongarije, wordt die der Jagellonen genoemd. In Polen regeerden 7 Koningen uit dit Huis van 1386 tot 1572. Op Jagello zelven volgden zijne zonen Wladislaus III en Casimir IV, daarna 3 zonen van laatstgenoemde (Johann Albrecht, Alexander en Sigismund I) en eindelijk de zoon van Sigismund I, Sigismund August geheeten. Met Sigismund III, een zoon van Johan, koning van Zweden, en Catharina, eene zuster van Sigismund August, kwam in 1587 eene vrouwelijke lijn der Jagellonen weder op den Poolschen troon en regeerde in zijne zonen, Wladislaus IV en Johan Casimir, tot in 1668. In Hongarije regeerden 2 Jagellonen, namelijk Wladislaus, die tevens over Polen en Bohemen den schepter zwaaide, en bij Varna sneuvelde, en zijn achterneef Lodewijk II, die bij Mohacs op het slagveld stierf. De Jagellonen waren met onderscheidene Duitsche vorstenhuizen, zooals Brandenburg, Brunswijk en Saksen vermaagschapt.

< >