Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 08-08-2018

IJszee

betekenis & definitie

Met dien naam bestempelt men de Noordelijke en Zuidelijke Poolzeeën, die de onherbergzaamste oorden van den aardbol bevatten. Beider middelpunt is de Pool en zij zijn door de landen en zeeën der gematigde en verzengde luchtstreek van elkander gescheiden.

Hoedanig het bij de beide polen gesteld is, bleef tot nu toe een raadsel, daar het, in weerwil van onderscheidene poolexpedities, tot nu toe niet gelukt is, tot die punten te naderen. Zelfs weet men niet, of aldaar, zooals sommigen beweren, opene Poolzeeën bestaan, dan wel of die beide punten onder eeuwenheugende ijsgevaarten bedolven zijn.

Uiterst weinig weet men van de zuidelijke Poolzee, omdat de geweldige ijsmuren er den schepeling belemmeren in zijne vaart. Meer, doch ook nog gebrekkig bekend is de Noordelijke IJszee. Deze splitst men in 2 hoofddeelen, tusschen Amerika en Europa en tusschen Amerika en Azië gelegen. Zij grenst in de eerste plaats aan de kusten van noord-Europa en vormt er, behalve een aantal baaijen in Noorwegen, de Witte en de Carische Zee, — de Dwina, de Mesa, de Petsjora en andere rivieren opnemende, — vervolgens aan Siberië, waar zij onderscheidene golven vormt en de wateren ontvangt van de Obi, Irtysj, Tobol, Jenisseï, Taimyr, Chatanga, Anobara, Lena, Olonek, Aldan, Jana, Indigirka, Kolyma, enz., terwijl zij door de Behringstraat met de Zee van Kamtsjatka en alzoo met den Grooten Oceaan in verband staat, — voorts aan Noord-Amerika, waar zij de Mackenzie- en de Kopermijnrivier opneemt, terwijl hare kusten er nog weinig bekend zijn, hoewel men met grond mag vermoeden, dat hare wateren er door de Barrowstraat en de Lancastersond met die van de Baffinsbaai en alzoo met den Atlantischen Oceaan verbonden zijn, — en eindelijk aan den Atlantischen Oceaan ten noorden van Europa.

Zij omvat een groot aantal eilanden, waaronder er zijn van aanmerkelijke uitgebreidheid. Wij noemen daarvan slechts Nova Zembla, Groenland en Spitsbergen. Tot de merkwaardige verschijnselen behooren er de walvisschen, de walrussen, de schollen, haringen en kabeljaauwen, de poolnevels, de luchtspiegeling en inzonderheid het noorderlicht, dat er zich gedurende den lang aanhoudenden winternacht gedurig en met ongemeenen glans vertoont.

Zie omtrent de ontdekkingsreizen, derwaarts gedaan, het artikel Noordpoolexpeditie.