Iatromathematici heette men weleer zoodanige geneesheeren, die, behalve hun vak, ook de wiskunde en vooral de astronomie en de astrologie beoefenden en deze laatste wetenschappen, hetzij uit bijgeloovigheid, hetzij om zich meer aanzien te verschaffen, met de geneeskunde verbonden. In lateren tijd werden met dezen naam of met dien van iatromechanici de zoodanigen aangeduid, welke uitgingen van de stelling, dat de verrigtingen van het gezonde en zieke ligchaam hoofdzakelijk afhankelijk zijn van natuurkundige wetten. Voor hen was de ontdekking van den bloedsomloop door Harvey eene zegepraal.
Reeds Santorio Santori (overleden 1636) deed onderzoek naar de physische wetten in ’s menschen ligchaam, en later verklaarde Borelli (overleden 1679) in zijn werk „De motu animalium” de verschijnselen van het levend organismus door de wetten der statica en der hydrostatica, zoodat hij het ligchaam bij een eenvoudig werktuig vergeleek. Hij vond de meeste aanhangers in Italië, en tot hen behoorden Bellini (overleden 1713) en Baglivi (overleden 1706); voorts waren er ook in Engeland, Frankrijk en Duitschland. Intusschen was de natuurkunde van die dagen nog te weinig ontwikkeld om tot hechten grondslag voor de geneeskunde te strekken.
In onzen tijd heeft zij daarvoor meer geschiktheid. Trouwens geen wetenschappelijk geneesheer zal loochenen, dat vele belangrijke verrigtingen en verschijnselen in gezonde en zieke organische gewrochten in de werking der natuur- en scheikundige wetten hunne verklaring vinden.
Men zou aan die rigting in de geneeskunde den naam kunnen geven van nieuwe iatromathematische, doch men verlieze niet uit het oog, dat zij evenzeer de scheikundige wetten toepast, en dat zij ook de overige deelen der natuurkundige wetenschap aan haar oogmerk dienstbaar maakt. Het is derhalve meer gepast, haar de natuurkundige rigting te noemen.
