Houwitser is de naam van een kort kanon, hetwelk den overgang vormt van de kanonnen tot de mortieren. Men kan er mede schieten onder lage elevatiën, en hp dient vooral tot het treffen van gedekte voorwerpen, die niet regtsreeks kunnen beschoten worden. Daar men gewoonlijk het juiste punt niet weet, waar die voorwerpen of waar de vijanden achter wallen of bedekkingen aanwezig zijn, laadt men de houwitsers met granaten, die door hare springwerking eene groote ruimte onveilig maken. Ook werpt men daarmede brandkogels en kartetsen.
De houwitsers zijn vermoedelijk in Nederland uitgevonden, en werden reeds in den aanvang der 17de eeuw bij het beleg van Ostende gebezigd. Omtrent den naamsoorsprong is men het niet eens. Volgens sommigen is hij afkomstig van dien van zekeren Obizzi, een Italiaanschen geschutgieter, waarna dat wapen in het Duitsch Haubitz, en in het Nederlandsch houwitser geheeten werd. Ook andere afleidingen zijn te berde gebragt.