Hansworst is de naam van een grotesk komisch personaadje van het oud-Duitsche tooneel, — een personaadje, hetwelk thans nog bestaat in het Jan-Klaassen of poppenspel. Het is opmerkelijk, dat men in de meeste landen den grappenmaker in het drama den naam gaf der meestgeliefde volksspijs. Hij heette in Frankrijk Jean Potage, in Italië Maccaroni, in Engeland Jack Pudding, en in Duitschland Hanswurst. Deze wordt reeds vermeld in een geschrift van Luther, en eeuwen lang bleef hij de lieveling van het publiek.
Het oudste tooneelstuk, waarin hij optreedt, is van Peter Propst, getiteld: „Vom kranken Bauer und einem Doctor (1553)”. Ook komt hij voor in den „Fall Adam’s (1573)” van Georg Roll. In de 18de eeuw hebben onderscheidene tooneelspelers in de rol van Hansworst grooten roem verworven. In de Nederlandsche poppenkast onderscheidt hij zich door zijn bont gewaad en door zijne geestige zetten.
