Golownin (Wassilji Michailowitsj), een Russisch ontdekkingsreiziger, geboren te Rjasan den 29sten September 1776, ontving zijne opleiding op het marine-instituut te Kroonstad en diende vervolgens als vrijwilliger op de Engelsche vloot, waarbij hij deelnam aan onderscheidene krijgstogten tegen de Franschen. Bij zijn terugkeer in Rusland zag hij zich met den rang van kapitein-luitenant benoemd tot bevelhebber van de sloep „Diana”, bestemd voor eene reis om de wereld, ten einde de noordoostelijke kust van Azië en de noordwestelijke kust van Amerika te onderzoeken. Bij dezen togt werd hij op Japan op eene verraderlijke wijze overvallen, in den kerker geworpen en 2 jaar (1811—1813) gevangen gehouden, totdat zijn reismakker Ricord hem bevrijdde. Eene beschrijving van dat ongeval, welke hij na zijn terugkeer in het licht gaf, is in de meeste Europésche talen overgezet, terwijl hij ook nog berigten mededeelde over de Kurilische eilanden (1819).
Eene tweede reis om de wereld volbragt hij van 1817 tot 1819 op de korvet „Kamtsjatka”, en ook daarvan heeft hij eene beschrijving geleverd in twee deelen (1822). Hij overleed als viceadmiraal en intendant der Russische Marine te Petersburg den 12den Julij 1831. Zijne gezamenlijke werken zijn in 1864 in 5 deelen door zijn zoon in het licht gegeven. — Zijn zoon Alexander Wassiljeivitsj Golownin, met grootvorst Constantijn opgevoed, vergezelde dezen op zijne reizen door Europa en het Oosten, werd in 1859 geheimraad en staatssecretaris, en zag zich in 1862 tot minister van Onderwijs benoemd, in welke betrekking hij belangrijke diensten bewezen heeft aan den Russischen Staat.
