Gemoed (Het) noemt men het geheel onzer gevoelens en gewaarwordingen met de hieruit voortvloeijende gezindheden, afgescheiden van alle verstandelijke berekening.
Men spreekt alzoo van gemoedsbestaan of gemoedsgesteldheid, waarmede men de gevoelens aanduidt, welke iemand op een bepaald oogenblik bezielen, — voorts van gemoedsbewegingen, namelijk zulke bewegingen in ons binnenste, die door aangename of onaangename indrukken veroorzaakt worden, — van gemoedelijkheid als eene eigenschap van hem, die deze gewaarwordingen met vertrouwelijkheid openbaart, — en van gemoedsrust, welke in het bezit is van dengene, die zich met kalmte boven de wisselingen der wereld, boven rampen en teleurstellingen verheft. Men gebruikt in plaats van de woorden gemoed en verstand ook wel hart en hoofd.
