Friaul was voorheen een onafhankelijk hertogdom, bestaande uit de LombardijschVenetiaansche provincie Udine (115 geogr. mijl met (in 1857) 427000 inwoners of het voormalig Venetiaansch Friaul, en de graafschappen Görz en Gradisca (53 '/5 geogr. mijl met bijna 186000 inwoners) met. het gebied van Idria (59/,0 geogr. mijl met ruim 13000 inwoners), welke beide laatste gedeelten het Oostenrijksch Friaul uitmaakten. De naam, in het Italiaansch Friuli, is ongetwijfeld eene verbastering van Forum Julii. Het land levert wijn, graan enz., is bedekt met uitloopers van de Carinthische en Julische Alpen, en besproeid door de Isonzo en Tagliamento. De belangrijkste plaatsen zijn er Udine, Campo-Formio, Cividale, Görz, Gradisca en Idria.
Men vermeldt, dat Grasolf, een neef van Alböin, Koning der Longobarden, er van 568 tot 588 de eerste hertog geweest is. In den aanvang der 10de eeuw werd het land verdeeld, en Friaul als graafschap een leen van het Keizerrijk. Het Venetiaansch Friaul behoorde voorts tot aan den Vrede van Campo-Formio (1797) aan Venetië en verviel toen met deze Republiek aan Oostenrijk, maar werd na den Vrede van Presburg toegevoegd aan het Koningrijk Italië. In 1814 kreeg echter de Keizer van Oostenrijk geheel Friaul terug, terwijl Venetiaansch Friaul in 1865 weder aan Italië verviel en den naam draagt van de provincie Udine. — Maarschalk Duroc werd in 1807 door Napoleon begiftigd met den titel van hertog van Friaul.
