Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 07-08-2018

Erman

betekenis & definitie

Onder dezen naam vermelden wij:

Paul Erman, een verdienstelijk natuurkundige. Hij werd geboren te Berlijn den 29sten Februarij 1764, was aanvankelijk bestemd voor de studie der godgeleerdheid, maar wijdde zich vervolgens uitsluitend aan de natuurkunde, waarna hij als leeraar in die wetenschap zich geplaatst zag aan eene Fransche school, en in 1791 ook aan de militaire académie. Bij de stichting der universiteit (1810) werd hij hoogleeraar in dat vak. Reeds in 1806 was hij lid der Académie geworden, en van 1810—1841 bekleedde hij er de betrekking van secretaris der wis- en natuurkundige afdeeling. Hij overleed te Berlijn den 11den October 1851. Vooral de leer van het magnetismus, van de hygrologie, van de optica en van de physiologie is veel aan hem verschuldigd, en hij werd deswege bekroond door de Academie te Parijs. Zijne belangrijke opstellen zijn meestal in wetenschappelijke tijdschriften geplaatst.

Georg Adolf Erman, een zoon van den voorgaande. Deze, desgelijks een uitstekend natuurkundige, werd geboren te Berlijn den 12den Mei 1806, studeerde er aan de universiteit, en ontwikkelde zich voorts te Königsberg onder de leiding van Bessel, wien hij op eene reis naar München vergezelde. In de jaren 1828— 1830 volbragt hij een togt om de wereld met het doel om naauwkeurige magnétische waarnemingen te verrigten, en hierop vestigde later Gauss zijne theorie van het aardmagnetismus. Gedurende het eerste gedeelte van die reis, tot aan Irkoetsk, voegde hij zich bij de magnetométrische expeditie, welke Hansteen, op last der Zweedsche regéring in het westelijk gedeelte van Sibérië ondernam. Den verderen togt door Noord-Azië van den mond der Obi over Ochotsk naar Kamtsjatka, voorts van hier te water naar de Russisch-Amerikaansche koloniën (thans tot de Vereenigde Staten behoorend), over Californië, Otaheite, rondom Kaap Hoorn en over Rio Janeiro, en van daar naar Petersburg en Berlijn, volbragt hij alleen.

Zijne „Reise urn die Erde durch Nordasien und die beiden Oceane” is gesplitst in eene historische (5 dln, 1833—1842) en in eene wetenschappelijke afdeeling (2 dln, 1835— 1851, met een atlas). Het Koninklijk Geographisch Genootschap te Londen kende hem daarvoor den eersten prijs toe. Zijne opstellen over het aardmagnetismus enz. zijn in onderscheidene wetenschappelijke tijdschriften verspreid. In de jaren 1845 tot 1848 verschafte de „British Association'’ te Londen hem de middelen, om uit de door hem gedane waarnemingen omtrent het aardmagnetismus de resultaten volgens de theorie van Gauss op te maken, en deze zijn vervolgens in de „Reports” dier Associatie opgenomen.