Cochabamba is de naam van een departement der Zuid-Amerikaansche republiek Bolivia, hetwelk vóór 1866 op 1261 geogr. mijlen nagenoeg 350000 inwoners telde, doch in genoemd jaar aanmerkelijk kleiner is geworden, doordien een gedeelte van zijn grondgebied met de stad Tarata tot een afzonderlijk departement verheven werd, dat den naam van Melgareja draagt.
De hoofdstad van het departement, desgelijks Cochabamba genaamd, ligt ter hoogte van 2600 Ned. el boven de oppervlakte der zee aan den oever der Kio de Rocha, eene zijrivier der Rio Grande. Men heeft er 15 kerken, een gymnasium en ruim 40000 inwoners, die meerendeels in het vervaardigen van katoenen en wollen stoffen, van leder, zadels, stijfsel, zeep enz., benevens in een vrij aanzienlijken graanhandel hun bestaan vinden. De stad is in 1572 gesticht. In 1815 hebben zich de vrouwen, gedurende de afwezigheid der weerbare mannen, van de Spaansche bezetting bij verrassing meester gemaakt en deze met verschooning behandeld, en toch hebben de Spanjaarden, toen de stad in 1818 weder in hunne handen viel, vele van die vrouwen naar het schavot gesleept. Daarom is het er eene gewoonte, dat bij sommige plegtige gelegenheden de officier aan de manschappen vraagt „Waar zijn de vrouwen van Cochabamba?” — en dat hierop het antwoord luidt „Zij zijn gestorven voor ’t Vaderland!”
