Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 14-08-2018

R

betekenis & definitie

R is de zeventiende letter van ons alphabet en heeft in verschillende talen een min of meer zachten klank, opklimmend van het geluid van een klinker tot een scherpen sisklank. Onderscheidt zich de r door dezen laatsten, dan is zij voor velen moeijelijk uit te spreken, zoodat zij aanleiding geeft tot het zoogenaamde „brouwen”, waarbij de klank dezer letter nagenoeg verloren gaat. In het Sanskriet is de r een klinker, zoodat zij daarin lettergrepen kan vormen, en ook bij de Grieken had zij eenigermate den aard van een klinker, zoodat zij in die taal van een spiritus asper werd voorzien. Wegens hare moeijelijke uitspraak gaat zij ligt over in l, en waarschijnlijk is deze letter in de Indo-germaansche talen uit de r ontstaan.

Zij verdwijnt wel eens vóór m en n, maar overweldigt niet zelden de onmiddellijk voorafgaande n: men zegt bijv. irrationeel in plaats van inrationeel. Als slotletter wordt zij gewoonlijk in het Fransch niet gehoord en in het Engelsch als eene doffe a uitgesproken. R beteekent op oude Fransche munten de stad Orleans, en op Portugésche Rio de Janeiro. In de wiskunde is R een regte hoek, en als getalteeken is bij de Grieken ρ' —100 en ρ, — 100000, — bij de Romeinen R = 80 en R = 80000. In Romeinsche opschriften beteekent R Roma, Romanus, regia, regnum, restitutor en rex, — op recepten recipe, — en in boeken over munt- en penningkunde rarus (zeldzaam), RR zeer zeldzaam en RRR uiterst zeldzaam. In de physica beduidt R de thermometerschaal van Réaumur, in de muziek repieno en regter hand. In Engeland gebruikt men R. A. voor Royal Academy.