Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 02-07-2018

Calomarde

betekenis & definitie

Calomarde (Francisco Tadeo), een Spaansch staatsman, werd in 1775 in het vlek Villel in Aragon geboren en moest zich op de universiteit te Saragossa met groote zuinigheid behelpen. Intusschen legde hij zich met zooveel ijver toe op de wetenschap, dat hij weldra tot doctor in de regten bevorderd werd. Hjj dong naar de hand van de niet schoone nicht van den lijfarts des Konings en verlangde geene andere huwelijksgift, dan dat de invloed van haren oom hem eene aanstelling zou verschaffen bij het departement van Justitie.

Hij vervaardigde een geschrift over den graanbouw in Aragon en verkreeg de begeerde betrekking. Daar hij nu zijne huwelijksbeloften scheen te vergeten, deed de Koning hem voor zich komen en gaf hem de keus tusschen eene onverwijlde huwelijksvoltrekking en de galeijen. Calomarde koos de eerste, maar de echt was zeer ongelukkig en werd in 1808 weder ontbonden.

De lotgevallen van Spanje openden een ruim veld voor zijne eerzucht. Hij volgde de centrale Junta van Aranjuëz, tot wier hoofd hij als aanhanger der constitutie gekozen was, naar Sevilla en Cadix, doch was ook na den terugkeer van Ferdinand VII de eerste, die te Valencia den onbeperkt heerschenden vorst huldigde. Tot loon zag hij zich benoemd tot chef van de Secretaria general de Indias. Daar hij echter beschuldigd werd van een bedriegelijken verkoop van een Amerikaansch bisdom, zond men hem in ballingschap naar Toledo, en toen hij in het geheim naar Madrid terugkeerde, moest hij Toledo met Pampelona verwisselen.

Nadat in 1820 de constitutie hersteld was, zocht Calomarde onder de vaan der vrijzinnigheid zich op nieuw invloed te verschaffen, maar dit gelukte eerst in 1823, toen de constitutie voor de Fransche wapenen bezweek. De partij der absoluut-monarchalen zorgde, dat hij benoemd werd tot secretaris van de Camara dal real patronato, en de Apostolische partij speelde hem in 1824 ook do portefeuille van Justitie in handen, zoodat hij 2 belangrijke ambten bekleedde. Gedurende 8 jaar gingen de belangrijkste staats-aangelegenheden door zijne handen, want de gunst van den zwakken Koning bezorgde hem eene onbegrensde magt. Het verkrijgen van betrekkingen, ridder-orden enz. was afhankelijk van zijne bemoeijing. De geheime policie doorzocht alle sluiphoeken, of ergens eene vrije gedachte zich verscholen hield, de Jezuïeten overstroomden het land, talrijke kloosters verrezen, en de universiteit werd gesloten. De vrijzinnigen werden vervolgd en vertrapt, en de koningsgezinde vrijwilligers vormden een bezoldigd werktuig. Daarenboven bespiedde hij elke beweging der partijen, daar hij wel gevoelde, dat de bestaande toestand niet van duur kon wezen, maar hem bij den dood des Konings met een diepen val bedreigde. Juist zijne voorzigtigheid deed hem echter reeds vroeger bezwijken.

De kracht beseffende van de Carlistische partij, zocht hij zich de gunst te verschaffen van don Carlos, terwijl hij voor het oog van het publiek eiken mislukten opstand der Carlisten gestreng strafte. Toen voorts in September 1832 koning Ferdinand VII in La Granja door zulk een hevigen aanval van jicht werd aangetast, dat zijn lijfarts Castello hem voor dood verklaarde, begroette Calomarde terstond den infant don Carlos als koning. Ferdinand leefde echter nog, en om nu getrouw te blijven aan zijne rol, ondersteunde hij met kracht de pogingen van graaf Alordia, om den zieken Koning te bewegen tot het terugnemen van het testament en van het besluit, dat de Koningin regentes des rijks verklaarde. Calomarde stelde zelf een nieuw besluit op, waarin het gezag der Salische wet gehandhaafd werd, bereikte zijn doel, doch haalde zich hierdoor den algemeenen haat op den hals, zoodat hij aan de wraak niet ontsnappen kon. De infante donna Louise Carlotta, gemalin van den infant don Francisco de Paula en zuster van koningin Christina, snelde aanstonds naar La Granja, overstelpte Calomarde met al de woede eener Spaansche vrouw, ja, zij sloeg hem, naar men verhaalt, in het aangezigt, en hare krachtige tusschenkomst was oorzaak, dat de Koning het besluit van 29 Maart 1830 introk en de wijziging van het testament eene overrompeling verklaarde. Calomarde werd verbannen naar zijne goederen in Aragon; 3 maanden later wilde men hem zelfs in hechtenis nemen, maar hij ontsnapte vermomd naar Frankrijk, leefde er eerst te Orleans en toen te Toulouse, waar hij in 1842 overleed.

< >