Caïro of Kaïro, in het Arabisch Masr-al-kahira (Masr beteekent de zegevierende), is de hoofdstad van Egypte en ligt op den regteroever van de Nijl, 11/2 geogr. mijl van de plaats, waar deze rivier hare armen uitzendt naar Rosette en Damiate, en tevens aan den rand der woestijn, die zich hier tot de heuvelenreeks van het Mokattam-gebergte verheft.
Eene geogr. mijl lager en op den linkeroever, waar zich thans het dorp Mitrahenny bevindt, verhief zich weleer het vorstelijke Memphis. Later stichtten de Bomeinen op den regteroever van den stroom de garnizoensstad Babylon, die in 638, toen de Arabieren het land veroverd hadden, onder den naam Fostat (Tent) de hoofdstad van Egypte werd. Eerst in 969, toen de dynastie der Fatimieden aan het bewind kwam, legde Gohar-al-Kaid de grondslagen van Caïro; Saladin omringde haar met een muur, deed op een heuvel van het Mokattam-gebergte eene citadel verrijzen en leidde het water uit de Nijl door houten buizen derwaarts, welke in de 16de eeuw door steenen waterleidingen vervangen zijn. Het volk geeft aan Caïro den naam van Masr, en Fostat, door hen Masr-al-Atikah geheeten, is bij de Europeanen als Oud-Caïro bekend.
Het hedendaagsche Caïro beslaat eene oppervlakte van 1/2 □ geogr. mijl, telt 30000 huizen en, naar men meent, meer dan 240000 inwoners, waaronder zich 200000 Mohammedanen bevinden, 20000 Kopten, 4000 Israëlieten , 5000 Grieken, 9000 Europésche Christenen en een aantal Arméniërs. De stad heeft onderscheidene, wijken en 6 vrij regte en breede hoofdstraten met eene menigte straatjes en stegen, die voor een groot deel zoo naauw zijn, dat de bewoners der tegenover elkander gelegene huizen elkaar van de balcons de hand kunnen geven. De woningen zijn in den regel van gelen kalksteen opgetrokken en met platte daken voorzien; daarachter bevinden zich gewoonlijk kleine tuinen. In de Moeski, de voornaamste straat der Europésche wijk, vindt men fraaie winkels en hotels, zooals men die in de steden van ons werelddeel aantreft, en aan den noordwestelijken hoek van het Esbekiéh-plein een station van den spoorweg, die de stad met Suèz en met Alexandria verbindt. De binnenstad heeft een Saraceensch voorkomen, en bezienswaardig zijn er vooral de moskeeën, die er ten getale van 300 aanwezig zijn, hoewel vele van deze in puin liggen.
De meest-beroemde zijn die van Achmed-ibn-Taeloen, in 879 naar het modèl der Kaaba in Mekka gebouwd, en die van Hakim, in 1003 voltooid, beide in spitsboogstijl. Belangrijk is ook die van Aszhar, omdat aldaar eene Mohammedaansche universiteit gevestigd is, welke in het Oosten wegens hare godgeleerde en regtswetenschap grooten roem bezit. De schoonste is die van sultan Hassan, in de 2de helft der 14de eeuw verrezen tegenover de poort der citadel, hoewel de eerste rang onder de nieuwere moskeeën wordt toegekend aan die der citadel, in Turkschen stijl gebouwd. Andere merkwaardige gebouwen zijn de Mameloeken-graven, eene groep van kleine moskeeën vooraan in de woestijn, het graf van den khalif Es-Saleh-Ejoeb bij de Khan Khalil-bazaar met hare binnenpleinen en bogengangen, voorts eenige andere bazaars, eenige poorten enz. Ook bezoekt de reiziger er gewoonlijk de tuinen van den Onderkoning op het eiland Roda in de Nijl, het steenen woud of een aantal versteende boomstammen in het Mokattam-gebergte enz.
Caïro is de voornaamte stapelplaats van den handel in het noordoostelijk gedeelte van Afrika, het middelpunt van verkeer tusschen Groot-Brittanje en Indië, het brandpunt der Mohammedaansche geleerdheid en het bontgekleurde vereenigingspunt van allerlei volkeren. Geen half uur gaans van dáár ligt aan de Nijl hare havenplaats, Boelak genaamd.
