Aranda (Don Pedro Pablo Abaraca de Bolea, graaf van), een Spaansch staatsman, werd den 21sten December 1718 te Saragossa geboren.
Hij was de telg van een aanzienlijken stam in Aragon, wijdde zich reeds vroeg aan de krijgsdienst, nam als luitenantkolonel zijn ontslag, volbragt eene reis door Italië en Frankrijk en hield zich vervolgens op zijne goederen met wetenschappelijke studiën onledig. Toen hij in 1759, bij de troonsbeklimming van Karel III, als afgezant van Aragon aan het Hof verscheen, verleende de Koning hem den rang van kolonel en benoemde hem tevens tot ambassadeur bij Augustus III, koning van Polen. Na zijn terugkeer (1763) werd hij stadhoudergeneraal van Valencia, in welke betrekking hij den toestand der behoeftige bevolking met ijver zocht te verbeteren. In 1765 benoemde de Koning hem tot Voorzitter van den Raad van Castilië en tot stadhoudergeneraal in dit gewest, zoodat er de hoogste burgerlijke en militaire magt in zijn persoon waren vereenigd. Daarenboven werd hij tot den gravenstand verheven.
Het doel van al zijne pogingen was de opbeuring van Spanje uit zijn vervallen toestand. Hiertoe deed hij een groot aantal kerkelijke misbruiken verdwijnen, handhaafde tucht en orde in de kloosters, beperkte de magt der geestelijkheid, nam tegenover Rome eene vaste houding aan, beteugelde de inquisitie en bewerkte de verdrijving der Jezuïeten uit Spanje (1 April 1767). Voorts bevorderde hij kunsten en wetenschappen , waakte voor de veiligheid en zorgde in het algemeen voor het welzijn des volks.
Door het verjagen der Jezuïeten had hij de bijl aan den wortel gelegd der priesterheerschappij , — daarom spande de geestelijkheid in stilte zamen om hem te doen vallen. De zwakke Koning gaf toe, ontsloeg Aranda uit zijne belangrijke betrekking en zond hem als ambassadeur naar het Hof van Frankrijk. Ook hier onderscheidde hij zich door zijne bekwaamheid en bragt in 1785 den Vrede van Parijs gelukkig tot stand. In 1787 werd hij teruggeroepen en benoemd tot lid van den Raad van State.
In 1792 riep de Koningin hem aan het hoofd der zaken bij de vraag, welke houding Spanje zou aannemen tegenover het revolutionaire Frankrijk. Aranda was een voorstander van de strikte onzijdigheid, maar werd door de Hofpartij overvleugeld, door Godoy vervangen en in 1793 zelfs naar Jaën in Andalusië in eene soort van ballingschap verwezen. Eerst twee jaren later, toen de uitkomst zijn gevoelen geregtvaardigd had, ontving hij verlof, om zich naar zijne familie- goederen in Aragon te begeven, waar hij in 1799 in hoogen ouderdom overleed.
