Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 11-01-2018

Appretuur

betekenis & definitie

Die naam geeft men aan eene reeks van bewerkingen, welke dienen, om aan een of ander fabricaat de uitwendige schoonheid te geven, die het als handelswaar aanbeveelt. Vooral gebruikt men dat woord van de verfraaijing van geweven stoffen, en de werkzaamheden, hiertoe vereischt, geschieden met zeer verschillende machines. Het doel dezer appretuur is, de geweven stoffen te reinigen van alle onzuiverheden, die zij bij de vervaardiging hebben opgenomen; voorts dient zij ook wel om de draden zamen te persen of aan elkaar te drukken, om alle oneffenheden weg te nemen, om gladheid en glans aan het weefsel te bezorgen, om het met golvende lijnen te voorzien (moiréren) en om er door persing met metalen platen bepaalde figuren op te brengen (gaufréren).

Tot de werktuigen, welke hierbij gebruikt worden, behooren de nop-machines, om van de oppervlakte van laken alle oneffenheden te verwijderen, — de wasch-machines, om uit het weefsel alle vuiligheden weg te spoelen; zij bestaan gewoonlijk uit een paar gesleufde cylinders, boven eene waschkuip geplaats en zóó gesteld, dat het laken er tusschen doorgaat, — de persmachines, desgelijks uit twee rollen bestaande en geschikt, om het overtollige water uit de geweven stof te drukken, — de droog-machines, om het doek volkomen droog te maken , — de vollersmachine, om door middel van drukking, vochtigheid en warmte de haartjes van een ondigt weefsel zamen te pakken, — de kaarden-machine om de haartjes, op het doek omhoog te zetten, zoodat zij vervolgens gelijkmatig weggeschoren kunnen worden, — de scheer-machines, om de haartjes van het laken op dezelfde lengte af te scheren, — de borstel-machines om alle haartjes met kracht naar dezelfde zijde te strijken, ’t geen door waterdamp bevorderd wordt, — en de zeng-machines, om de haartjes der oppervlakte, die te kort zijn, om voor de scheermachine te wijken, nagenoeg geheel en al weg te branden. De mangel dient om linnen glad te maken, en ditzelfde oogmerk bereikt men met den kalander, welke uit een paar metalen cylinders bestaat, die door persing en ook wel door persing en wrijving tegelijk op het linnen werken.

Voorts heeft men nog stamp-molens, die zóó zijn ingerigt, dat zij een aantal stampers doen werken op eene langzaam omdraaijende rol, om welke het linnen gewonden is, — glansmachines, die .door middel van een gladden steen eene glansrijke oppervlakte aan het linnen bezorgen, — persen, waaronder allerlei geweven stoffen worden zamengedrukt, — stijfsel-machines, die de weefsels vóór het persen of mangelen behoorlijk van stijfsel voorzien , — decatiseer-machines, die door persing aan het verwarmde en met waterdamp bevochtigde laken een duurzamen glans geven,— satineer-machines, die aan het papier een schoonen glans, als dien van satijn, mede- deelen, — en gaufreer-machines, die door middel van gegraveerde platen willekeurige afbeeldingen op zijde brengen. Alle stoffen, die met zoodanige machines zijn bewerkt, dragen den naam van geappreteerde stoffen.