Amphitryon of Amphitruo, koning van Tiryns, was een zoon van Alcaeus en van Hipponome, een kleinzoon van Perseus, de echtgenoot van Alcmene, de vader van Iphicles en de pleegvader van Heracles (Hercules). Toen zijn vaders broeder Electryon, vorst van Mycenae, door de Teleboeërs of Taphiërs, onder aanvoering van de zonen van Pterelaus, overvallen en van zijne runderen beroofd werd en ter wraak uittoog, vertrouwde hij zijn rijk en zijne dochter Alcmene aan de hoede van Amphitryon, maar hij werd bij zijn terugkeer onverwachts door dezen gedood.
De moordenaar zag zich echter door Sthenelus, den broeder van Electryon, verjaagd, en ontvlugtte met Alcmene naar Thebe, tot Creon, den broeder zijner moeder. Hier werd hij van zijn schuld gereinigd, maar om de hand van Alcmene te verkrijgen, moest hij eerst de Taphiërs tuchtigen. Met Creon, trok hij tegen hen op, maar kon zijn doel niet bereiken voordat Comaetho, de dochter van Pterelaus, uit liefde tot Amphitryon, haar vader de gouden lokken had afgesneden, die hem voor het behoud zijns levens onmisbaar waren. Zijn rijk viel daarop in handen van Amphitryon, die het aan zijn togtgenoot Cephalus schonk en Comaetho wegens haar verraad liet ombrengen. Door deze overwinning had hij aanspraak op de hand van Alcmene en snelde huiswaarts. Zeus (Jupiter) echter, door de schoonheid van Alcmene bekoord, was hen vóór geweest en had door het aannemen van Amphitryons gestalte Alcmene misleid, zoodat later Heracles als een zoon van Zeus, en Iphicles als een zoon van Amphitryon het levenslicht aanschouwden. Amphitryon sneuvelde in een veldslag tegen de Minyers, welke hij met den jeugdigen Heracles beoorloogde om Thebe van eene vernederende schatting te bevrijden, en werd in laatstgenoemde stad begraven. Plautus, Molière en Kleist hebben de geschiedenis van dezen man tot grondslag gelegd voor een blijspel. Naar dat van Molière heeft in onzen tijd de naam Amphitryon de beteekenis van een gullen gastheer.
