heten de leergangen tot ontwikkeling van volwassenen door wetenschappelijk gevormde personen. In Nederland bestaan deze instellingen thans ongeveer een kwart eeuw, in een enkel ander land kwamen zij vroeger tot ontwikkeling.
Doel van deze volksuniversiteiten, die in ons land vrijwel een navolging zijn van de Engelse „University extension”, is: verbreiding van kennis, welke zo veel mogelijk door iedereen opgenomen kan worden. Het werk van den Amerikaan Cooper, die in 1850 het „Cooper Institute” te New-York stichtte, een gebouw met bibliotheek, waar hoofdzakelijk voor de arbeiders cursussen werden gegeven, zowel van practischen als wetenschappelijken aard, werd later door de Universiteiten, sedert 1873 ook in Engeland, opgevat.
Dit werk heeft zich in die landen sterk ontwikkeld. In Duitsland werden de zogenaamde Volkshogescholen pas na 1890 op ruimere schaal gesticht.
De Franse „Universités populaires” komen eerst in de 20ste eeuw.Te Amsterdam werd in 1912 de eerste Volksuniversiteit gesticht, later volgden Rotterdam, den Haag, Groningen, Utrecht, Arnhem, Leeuwarden enz. Zij worden in stand gehouden door organisaties, die subsidies genieten van Rijk, Provincies en Gemeenten en thans verenigd zijn in een Bond van Nederlandse Volkshogescholen. Naast de voordrachten bestaan thans ook werkcursussen tot onderhouding van het contact tussen leraren en leerlingen.
De Scandinavische Volksuniversiteiten vormen een afzonderlijke, eigenaardige instelling. In 1844 n.l. stichtte W. Grundtvig te Rödding (N. Sleeswijk) de oudste der Deense z.g. „Folkehojskoler”, die later naar Zuid-Jutland werd verplaatst.
Het aantal Volksuniversiteiten bedroeg in Denemarken in 1908 al 70, zowel in de steden als op het platteland. Zij moeten eigenlijk meer worden beschouwd als inrichtingen voor voortgezet onderwijs voor personen van 18 tot 25 jaar; aan de meeste zijn internaten verbonden. Deze instellingen vindt men in vele Noorse landen.
