een nieuw (Grieks) woord, is de leer, welke het in 1875 te New York gestichte Theosophische Genootschap en enkele later opgerichte theosophische verenigingen, ook in Nederland, verbreiden. Al is de theosophie nieuw, zo betogen toch de theosophen, dat men al in de eerste eeuw na Christus theosophische denkbeelden aantreft bij de eerste Christelijke philosophen, bij de Griekse wijsgeren (neo-Platonisten), bij de scholastieken enz.
Het eigenlijke vaderland van de theosophie — zo stellen de aanhangers dezer leer•— is het Oosten, vooral Brits-Indië, waar men in het Boeddhisme en het Hindoeïsme analoge gedachten aantreft.
Enkele trekken van de moderne theosophie komen in het kort hierop neer: Het heelal is één groot, organisch geheel, waarvan het goddelijk leven of de geest het wezenlijke, samenhoudende deel is. Het stoffelijke is de schijn of het kleed, waarin de geest zich openbaart. Het doel van alles, ook van het menselijk bestaan, is geestelijke bewustwording. Dit doel wordt bereikt door de voortschrijdende ontwikkeling (evolutie), die ook den mens langs den weg der reïncarnatie zou volmaken.
