Markies de Lafayette (geboren 6 September 1757) is een bekende figuur uit de Franse (en Amerikaanse) geschiedenis van het laatste deel der 18e en het eerste deel der 19e eeuw.
Evenals bij velen van zijn tijdgenoten stonden zijn denkbeelden sterk onder den invloed van de philosophen der 18de eeuw, die vrijheid voor den mens eisten. Blakend van begeerte om deze theorieën in de praktijk toe te passen, vocht hij mee in den Amerikaansen Vrijheidsoorlog en wist hij zelfs met Franklin de hulp van den Fransen koning voor de Amerikanen in te roepen. In den oorlog onderscheidde Lafayette zich zeer. Toen het doel bereikt was, keerde hij naar Frankrijk terug. Aan zijn succesvol: optreden in Amerika ontleende hij een zekere autoriteit. Hoewel hij zelf van adel was, koos Lafayette de zijde van den Derden Stand. Den nden Juli 1789 stelde hij de „Déclaration des droits de l’homme et du citoyen” voor. Na den val van de Bastille organiseerde hij de burgermilitie, de z.g. Nationale Garde.
Langzamerhand wordt hij dan meer behoudend. Hij stichtte met Bailly een club, waaruit later die der Feuillants voortkwam. Deze club wilde het koningschap ten koste van alles handhaven en paal en perk stellen aan de uitspattingen van het gepeupel.
In 1792 wordt hij als een der weinige revolutionnaire bevelhebbers, die nog beschikbaar zijn, aan het hoofd gesteld van het nationale leger tijdens den 1sten Coalitie-oorlog. Als in datzelfde jaar de koning vervallen wordt verklaard van zijn waardigheden, wil Lafayette hem te hulp komen.
Hij vindt echter geen steun en moet vluchten; eerst onder het consulaat van Napoleon, einde 1799, keert hij in zijn vaderland terug.
Na de restauratie der Bourbons in 1814 treedt hij weer op den voorgrond en vertegenwoordigt hij het departement Seine-et-Marne in de Kamer. Na den slag bij Waterloo drong hij sterk op den afstand van Napoleon aan. Daarna had hij nog verscheidene malen zitting in de Kamer, waar hij plaats nam aan de uiterste linkerzijde.
Tijdens de Juli-revolutie van 1830 wordt hij nogmaals aanvoerder der Nationale Garde en werkt hij er krachtig toe mede dat de Hertog van Orleans, Louis Philippe, tot koning wordt uitgeroepen. Niettemin bestreed hij diens conservatieve politiek in de Kamer en richtte zelfs een republikeinsgezinde vereniging op. Op den 20sten Mei 1834 stierf hij te Parijs.
