is een Duitse stad, gelegen in Thüringen (vroeger tot Saksen-Weimar behorend) en telt ± 55.000 inwoners. Het ligt aan de beide oevers van de Saaie, in een dal, rondom door vrij hoge bergen omgeven.
Het oude stadsgedeelte dateert üit de 14e en 15e eeuw. De universiteit van Jena is een der bekendste van Duitsland; zij werd gesticht in 1558.
De beroemde dichter Schiller werd in 1788 als hoogleraar in de geschiedenis aan haar verbonden.De eigenaardige glas-industrie is voor de stad Jena van de grootste betekenis; het Jena-glas, vervaardigd door de firma Schott, beschikt over zeer bizondere eigenschappen, waardoor het zich bij uitstek leent tot het vervaardigen van wetenschappelijke instrumenten, zoals thermometers, optische instrumenten, verrekijkers, microscopen, lenzen, brillen enz. De firma Carl Zeiss, opgericht in 1846 en tegenwoordig met de firma Schott verenigd, wijdt zich uitsluitend aan het maken van deze instrumenten en is over de gehele wereld bekend. Heden ten dage zijn er ± 5500 personen werkzaam.
De slag bij Jena, die van zo grote betekenis is geweest voor de machtsontwikkeling van Keizer Napoleon, vond op den I4den October 1806 plaats. Niet minder dan vijf der bekendste generaals uit dien tijd, n.l. Augereau, Soult, Lannes, Ney en indirect ook Davout, namen er aan deel en brachten onder Napoleons leiding Pruisen een beslissende nederlaag toe.