Heel vaak hoort men ook van pastorale spreken. Het zijn toneelstukken, die oorspronkelijk alleen in Italië werden gemaakt en opgevoerd in de 16de eeuw.
Het waren typische voortbrengselen van de Renaissance (zie aldaar en ook onder Bouwkunst). Bijna alle herdersspelen behoren tot de dramatische poëzie, dat wil dus zeggen, dat ze bijna alle in dichtvorm voor het toneel zijn geschreven.Aanvankelijk hebben zij hun ontstaan te danken aan het algemene gevoel, dat genoeg had van het onnatuurlijke en weelderige leven, hetwelk de burgers en vooral de adel in de steden leidden. In de pastorale verheerlijkte men ’t oprechte, eenvoudige en reine landleven, maar natuurlijk ging men daarbij ook weer te ver. De dichters idealiseerden het leven op het land, dat bijna niemand van nabij kende. Hoogstens trokken ze eens bij prachtig weer een paar dagen door een liefelijke omgeving.
In de 17de eeuw ging men ook in ons vaderland herdersspelen schrijven en opvoeren. We noemen slechts Granida, dat Hooft in 1605 voltooide, en De Leeuwendalers, dat Vondel in 1648 schreef.
Typisch is ook, dat aan ’t einde van de 18de eeuw, toen de levenswijze in vele delen van Europa weer zeer weelderig en verdorven was, de pastorale weer opbloeide.
De bekende Franse koningin Marie Antoinette, die tijdens de revolutie het schone hoofd op het schavot verloor, had in de tuinen van het paleis van Versailles een aantal kleine boerenhuisjes laten bouwen, waaromheen erven en weiden lagen, waarop kippen en eenden en schapen ronddwaalden.
Zo af en toe verkleedden de koningin en haar hofdames en hovelingen en soms ook de koning zich als boerinnen en boeren en als meiden en knechts. Natuurlijk voerden ze verder niets uit, maar de schijn was er dan toch, dat zij... een herdersspel opvoerden. Nu kunnen jullie wel begrijpen, dat Marie Antoinette en de haren stellig overtuigd waren van de waarheid van de herdersspelen.
Die kleine huisjes bestaan thans nog, men noemt dit deel van het park van Versailles „le hameau”. Als je eens in Parijs komt, moet je er zeker heen gaan — zie ook: Idylle.
