Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 09-08-2019

Hendrik

betekenis & definitie

Prins Willem Frederik (1820—1879), een oom van Koningin Wilhelmina, is een sympathieke figuur geweest in ons Vorstenhuis. In het jaar 1820 .werd deze Oranjeprins, als zoon van den toenmaligen kroonprins, later koning Willem II en van Anna Paulowna, grootvorstin van Rusland, op het lustslot Soestdijk geboren.

Bij beschikking van den koning werd hij in 1832 benoemd tot adelborst bij de Nederlandse marine.Den doorslag tot deze aanstelling gaf de heldendaad van Van Speyk, die, zoals je natuurlijk weet, in 1830, tijdens den Belgischen opstand, met zijn kanonneerboot in de lucht vloog, liever dan dezen oorlogsbodem in handen van den vijand te zien vallen. Deze gebeurtenis deed bij het Koninklijk Huis en bij het ganse volk een diepere belangstelling voor onze marine ontwaken. Het duurde niet lang, of het bleek, dat onze jeugdige prins, om zo te zeggen, „met zeebenen geboren was” en de snelheid, waarmee hij al spoedig in rang opklom, was niet alleen te danken aan zijn hoge afkomst, doch ook wel degelijk aan zijn uitstekende geschiktheid voor den zeedienst. Hij maakte verscheidene grote reizen, o.a. naar Nederlands- en Brits-Indië, Rusland en de Middellandse Zee. Later, toen hij zelfstandig commandant was geworden en verscheiden bodems onder zijn bevel stonden, heeft hij zich een reputatie verworven van kalmte, beleid en buitengewone onverschrokkenheid in gevaar. , Bij degenen, die onder zijn bevelen dienden, zowel officieren als minderen, was hij zeer bemind. In 1847 verliet hij met den rang van schout-bij-nacht den zeedienst.
In 1850 werd prins Hendrik door zijn broeder, Koning Willem III, benoemd tot stadhouder in het groothertogdom Luxemburg. Daar heeft de prins het onderwijs, den land- en tuinbouw en de veeteelt krachtig bevorderd en vooral ook veel gedaan voor de ontwikkeling van het spoorwegverkeer. Door zijn eenvoud en oprechtheid genoot hij bij de Luxemburgers een bizondere populariteit. Hoewel zijn ambt hem grotendeels in beslag nam, vergat hij toch de belangen van het vaderland niet. Vooral voor de bevordering van handel en scheepvaart bleef hij zijn leven lang ijveren. De betekenis voor de scheepvaart van de opening van het Suezkanaal heeft hij onmiddellijk begrepen en uit eigen middelen besteedde hij driehonderdduizend gulden voor den aanleg van een Nederlands handelsetablissement te Port Saïd. Ook steunde hij krachtig het initiatief der Amsterdamse reders, dat tot de oprichting der Stoomvaartmaatschappij „Nederland” leidde. Zelf verstrekte hij, ondanks het onfortuinlijke begin dezer jonge onderneming, uit eigen zak een voorschot van acht ton zonder onderpand, — en rente moest hem worden opgedrongen.
In 1873, na de opening van de Vlissingse haven, heeft prins Hendrik het eerst het denkbeeld geopperd, om een geregelde scheepvaartlijn te openen voor het overbrengen van brieven, goederen en passagiers uit Nederland en Duitsland naar Engeland. Dit denkbeeld werd in 1875 verwezenlijkt door de oprichting van de maatschappij „Zeeland”, die nog heden in den dienst voorziet.
In 1853 was de prins in het huwelijk getreden met prinses Amalia van Saksen-Weimar-Eisenach en nadat deze in 1872 was gestorven, huwde hij in 1878 met prinses Maria van Pruisen. Dit huwelijk duurde slechts kort, daar de prins reeds het volgende jaar overleed.