Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 09-08-2019

Hameln

betekenis & definitie

is een klein, oud, Duits stadje, dat vredig tegen de hellingen van ’t Wezer-Gebergte ligt te dromen over de sage, die het in geheel Europa, neen in de gehele wereld bekend maakte: De sage van den Rattenvanger.

Velen van jullie kennen de sage natuurlijk, want ook in Nederland bestaan verschillende bewerkingen van dit schone verhaal, maar misschien is het toch wel aardig, als we de geschiedenis nog eens even ophalen.
Heel, heel lang geleden heerste er in Hameln een ware rattenplaag. Overal zaten die nare dieren, op tafel, onder tafel, onder ’t bed, achter ’t behang, in de kussens, brr!
Men struikelde over de ratten, men sprong over rattenfamilies, die in plechtigen gang ter begrafenis van een hunner togen. Zelfs de babies in hun wiegjes moesten den gehelen dag bewaakt worden, want anders dachten de vraatzuchtige dieren een heerlijk mals biefstukje voor zich te hebben. Wat men ook deed, om de dieren te verdrijven, niets hielp. Honderden poesen schafte men aan, maar inplaats, dat deze de ratten opaten, consumeerden de ratten de poesen en de overblijvende katten renden met hun dikke zwiepstaarten recht in de lucht gestoken, zo snel hun fluwelen voetjes hen dragen konden, de stad uit, weg van dit oord der verschrikking.
Op een goeden dag kwam een vreemdsoortig uitgedost speelman de stad binnen, maar hoe hij ook zijn best deed met zijn fluitspel, geen lachje verscheen op de gezichten van de bewoners, geen cent hadden ze voor hem over, zo terneergeslagen waren ze door de rattenplaag.
Ook onze fluitist ondervond al last van de „spitsjes” en nu stelde hij voor, om voor een grote som gelds de stad en haar bewoners van de „grijze heren” te verlossen.
Men bracht den man naar den burgemeester en deze ging op ’t aanbod in; uit de gemeentekas zou hem een som gelds betaald worden, als hij de stad werkelijk van de plaag verloste.
De speelman nam nu zijn fluit en terwijl hij de schoonste melodieën floot, trok hij door Hameln’s straten. Van alle kanten kwamen de ratten, door de muziek aangelokt, aanvliegen; zij dansten rond den speelman en tripten achter hem aan, niet één der kleine rovers bleef achter.
Onze fluitist ging nu naar de stadspoort, die door den poortwachter vol bewondering werd opengehouden. Met de dieren achter zich aan ging de Rattenvanger de poort door —, wel een uur duurde de doortocht van den stoet — en naar de rivier toe.
De fluitist waadde het frisse nat in en de ratten waadden mee, maar niet lang, want de Hamelnse ratten konden niet zwemmen en toen de Rattenvanger dus in dieper water kwam, verdronken de deugnieten allemaal.
Vrolijk keerde de zoon der Muzen terug naar de stad, om zijn beloning in ontvangst te nemen. Maar de bewoners van Hameln voelden daar weinig voor en weigerden tenslotte het geld, dat de man toch eerlijk verdiend had, uit te betalen. Zonder een cent ontvangen te hebben, vertrok de fluitist tenslotte.
Een paar maanden later keerde onze vriend echter terug. Weer speelde hij de verleidelijke wijsjes en nu volgden hem niet de ratten (die waren er niet meer), maar alle kinderen.
Nu ging hij de andere stadspoort uit en trok hij naar den nabij gelegen berg. De berg opende zich en slokte alle kinderen op. De jobstijding werd in de stad gebracht door een klein jongetje, die niet gauw genoeg mee had kunnen gaan, omdat hij zijn broek niet had kunnen vinden en zonder dat kledingstuk, nietwaar?...
De berg was juist dicht geploft, toen de kleine Tinus aankwam.
Dat was de wraak van den Rattenvanger! Later ging ’t gerucht, dat ergens ver weg een stad bestond, waarvan de inwoners als kinderen uit hun vaderland waren weggegaan en zich daar hadden gevestigd. Dat zijn de kinderen uit Hameln geweest, meegelokt door den rattenvanger. Hij wilde de kinderen geen kwaad doen en doodde ze dus niet. Zijn doel was alleen, wraak te nemen op de trouweloze bewoners van Hameln, die hun belofte hadden geschonden.