(1849—1916). Ieder van jullie heeft natuurlijk gehoord of gelezen van den slag aan de Marne, een der grootste en belangrijkste veldslagen tijdens den Wereldoorlog (1914—1918).
In dezen slag werd voor het eerst het grote offensief der Duitsers gestuit. Een zucht van verlichting ging door het Franse volk, men had het staatsbestuur al van Parijs naar Bordeaux overgebracht. In Augustus en September 1914 waren de Duitsers onstuimig voorwaarts gedrongen, maar nu bij de Marne gelukte het maarschalk Joffre met inspanning van alle krachten hun een halt toe te roepen.
Hij had dit succes onder meer te danken aan de snelle hulp, welke hij van uit Parijs kreeg. Alleen in Parijs waren nog troepen aanwezig. Reeds had Galliéni, die commandant van Parijs was, een grote troepenmassa bij de Ourcq de Duitsers in de flank laten aanvallen. En waar er nog steeds verzoeken kwamen, om die in de flank aanvallende legermacht te versterken, had Galliéni in allerijl alle Parijse taxi’s, en dat zijn er zowat, in beslag laten nemen, had daarin een grote troepenmacht geladen en had toen de taxi’s met volle vaart naar het bedreigde punt gezonden. De autotjes kwamen juist op tijd en de strijd werd ten slotte in het voordeel van Frankrijk beslist.
Vooral dit voorval heeft Galliéni bekend gemaakt, maar zijn grote verdiensten voor Frankrijk liggen ook nog op een ander terrein.
Talloos zijn de militaire expedities in Noord-Afrika, die hij voor Frankrijk geleid heeft en tot een goed einde heeft weten te brengen. En buitengewoon groot is de taak, die hij voor Frankrijk verricht heeft in Madagascar als gouverneur (résident-général) van dat eiland.
In verschillende Franse kolonies is hij gezaghebber geweest, prachtig werk heeft hij verricht met ’t open leggen van gebieden door den aanleg van wegen, van telefoon- en telegraaflijnen. Steeds heeft hij getracht het belang van de inheemse bevolking en dat van Frankrijk met elkaar in overeenstemming te brengen.
Aan het eind van zijn leven is hij nog herhaaldelijk gehuldigd en hij is ook nog korten tijd minister van oorlog geweest, doch het grote bevel in het leger, waarop Galliéni gehoopt had, heeft hij niet gekregen. Hij is kort na zijn aftreden als minister in 1916 overleden aan een kwaal, die hij in Tonkin had opgedaan.
