Als je denkt aan die grappige kleine mannetjes met hun lange baarden en puntmutsen uit al die oude sprookjesverhalen, die je vroeger hebt gehoord en gelezen, dan beginnen dezen weer plotseling voor je te leven. Wat waren die verhaaltjes aardig, niet?
Wat dwergen of kabouters uit de sprookjeswereld zijn, weet je dus best. Onder alle volken bestaan verhalen van die wonderlijke wezentjes, die in de bossen huizen: dwergen, kabouters, elfen, zij zijn het pendant van de reuzen, die evenzeer door de sprookjeswereld waren. Het oude volksgeloof is er niet los van te maken. Soms zijn de dwergen goedige kereltjes met grote wijze hoofden en korte beentjes, die gezellig bij elkaar wonen in grotten of holle bomen en voor den regen schuilen onder paddestoelen; soms zijn ze boos en kwaadaardig en kunnen zij dan iemand natuurlijk maar eens eventjes lelijk betoveren.
In het sprookje van „Sneeuwwitje en Rozerood”, een mooi verhaal van Grimm, spelen ze een grote rol. Alle dwergen zijn echter geen sprookjesfiguren. Er bestaan ook echte dwergen zowel tussen de gewone mensen in, als in aparte volken (zie hieronder). De eerstgenoemde zijn mensen, die door een ziekelijke afwijking klein zijn gebleven. Meestal hebben ze een dik hoofd en korte benen, terwijl hun verstand gewoonlijk slecht ontwikkeld is. Veelal worden zij dan ook niet oud.
Natuurlijk hebben die kleine mensjes, die door alle eeuwen heen voorkomen, sterk de aandacht getrokken. In de Middeleeuwen werden ze aan de hoven van koningen en keizers als hofnar gehouden, en dan werden de stumperds braaf uitgelachen. Er waren daaronder echter ook knappe, vlugge mensen. Later werden ze op kermissen vertoond en dit was meestal de enige manier voor een dwergje, om aan den kost te komen. In den tegenwoordigen tijd reizen ze veelal in groepen rond onder den naam van Lilliputters (zo heten de dwergen uit het bekende boek van Swift „Gullivers Reizen”) en laten zich overal bekijken.
