Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 09-08-2019

Contrapunt

betekenis & definitie

is een uitdrukking, die in de muziek gebruikt wordt. Het is niet gemakkelijk, om de betekenis van dit woord aan iemand, die geen muziek kent, duidelijk te maken, maar we zullen het proberen en dus een eenvoudig voorbeeld kiezen.

Wanneer iemand op de piano een wals speelt, dan zie je, dat hij met de rechterhand de wijs of melodie en met de linkerhand de begeleiding of het accompagnement speelt. De begeleiding zelf heeft geen melodie, zij omvat slechts de aanvullende tonen, die tevens het rhythme versterken. Hier is van contrapunt geen sprake, want deze uitdrukking veronderstelt twee of meer dooreengeweven melodieën. Bij meerstemmige liederen zingt meestal slechts één stem de melodie, terwijl de andere stemmen de wijs aanvullen en versterken. Maar soms zingen twee of meer stemmen geheel verschillende melodieën, die toch met elkander harmoniëren. Dan noemt men de hoofdmelodie den „cantus firmus” en de tweede wijs het contrapunt. Men zegt dan: het lied is contrapuntisch behandeld.

Heb je wel eens gehoord, dat twee groepen kinderen met elkander zongen, de ene groep: „In naam van Oranje, doe open de poort” en de andere groep: „O, schitt’rende kleuren van Nederlands vlag”? Dat klinkt wat aardig en het komt precies uit.

Misschien heb je zelf wel eens meegezongen en zeg je nu verbaasd: „Hè, ’k heb nooit geweten, dat ik volgens de contrapuntleer gezongen heb!”

< >