Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 09-08-2019

Argonauten

betekenis & definitie

zijn vijftig helden uit het oude Griekenland, die volgens de sage in hun schip de Argo onder aanvoering van Jason uitvoeren, om het z.g. gulden vlies te veroveren.

Dit gulden vlies was de vacht van een gouden ram, die in een tijd heel lang geleden twee koningskinderen Phrixus en Helle, te hulp was gekomen, toen hun boze stiefmoeder hen wilde doden. De ram had die beide kinderen toen op zijn rug genomen en ver weg gedragen over landen en zeeën, tot zij aan den Thracischen Chersonesus kwamen, waar Helle in zee viel. Naar haar werd die nauwe doorgang de Hellespont genoemd en zo heet hij nog heden.

De wonderram, die, zoals je gemerkt hebt, vliegen kon, vloog nu met Phrixus verder en hield eindelijk stil bij Kolchis op de steile Circassische kust aan de Zwarte Zee, waar Phrixus bleef en waar hij later huwde met de dochter van koning Aëtes.

En Aëtes offerde den ram en spijkerde zijn gouden vacht aan een beuk vast in een heilig bos, dat aan den krijgsgod Ares was gewijd, en waar het vlies door een draak bewaakt werd.

Jason, de hoofdfiguur uit den Argonautentocht, was een zoon van koning Aeson, die regeerde over het land Iolcos, doch die door zijn broeder Pelias verraderlijk werd ten val gebracht, waarop Pelias zich van zijn koninkrijk meester maakte.

Toen Jason nu later volwassen geworden was en zijn koninkrijk bij Pelias kwam opeisen, zond deze hem uit, om het gulden vlies te halen en beloofde het rijk aan hem te zullen afstaan, zodra hij met het vlies terugkwam.

Hiertoe riep Jason vijftig dappere mannen bijeen en liet hij de Argo bouwen.

De Argonauten gingen toen op weg, om het gulden vlies te veroveren en zij kozen Jason tot aanvoerder, omdat hij de wijste van allen was.

Na tal van avonturen kwamen de Argonauten bij koning Aëtes aan, doch deze wilde Jason niet onmiddellijk het gulden vlies afstaan. Eerst moest Jason twee stieren, die Aëtes van den vuurgod Hephaestos ten geschenke had gekregen, en die vuur snoven en ijzeren hoeven hadden, voor den ploeg spannen en daarmee een braak liggend veld omploegen. Daarna moest hij drakentanden in de voren zaaien en de geharnaste mannen, die daaruit zouden opschieten, verslaan.

Door de hulp van Aëtes’ dochter Medea, een tovenares, die Jason had liefgekregen en hem in alles goeden raad gaf, kon de held deze bijna onmogelijke opdrachten uitvoeren.

Waar nu koning Aëtes het vlies nog niet wilde afstaan, roofde Jason dit ’s nachts weg, nadat Medea den draak een slaapmiddel had gegeven, en vluchtten de Argonauten met Medea naar Griekenland.

Toen Jason nu voor zijn oom Pelias verscheen en hem het gulden vlies aanbood, wilde deze hem nog zijn rijk niet afstaan. Maar Medea wist ook hier weer raad op: zij maakte de dochters van Pelias wijs, dat zij een tovermiddel bezat, om oude mensen weer jong en krachtig te maken. Op haar aanwijzing slachtten zij nu haar vader en kookten hem in een ketel, die met allerlei kruiden gevuld was, in de blijde verwachting, dat Pelias hieruit weer verjongd te voorschijn zou komen.

Je begrijpt, dat daar niets van kwam en dat Jason al spoedig daarna op den troon zat.

Maar op de slechte daden van Medea rustte geen zegen:

Jason werd haar ontrouw en zij doodde in woede haar beide kinderen.

Ook met Jason zelf liep het treurig af: hij kwam om het leven door een vermolmden balk van de Argo, die op zijn hoofd viel.