betekent smetstofdodend; een antiseptische behandeling van een wond is een zodanige behandeling, dat alle bacteriën, die zouden kunnen maken, dat de wond ging zweren, worden verwijderd of niet worden toegelaten.
In het midden van de vorige eeuw was de geneeskunde nog niet zover als tegenwoordig en een groot deel van de mensen, die in de ziekenhuizen moesten worden geopereerd, stierf door bloedvergiftiging of infectie, hoewel de dokters natuurlijk hun best deden, om dit door het herhaaldelijk wassen van handen en het gebruik van schone handdoeken te voorkomen.
Louis Pasteur, een bekend Frans chemicus, ontdekte in 1856, dat melk verzuurde en vlees beschimmelde door bacteriën, die door de lucht werden meegevoerd. Zijn onderzoekingen werden voortgezet door den Engelsen arts J o s e p h L i s t e r, die deze bacteriën-ontdekking toepaste bij de behandeling van wonden. Hij ontdekte, dat het er vooral op aankomt, hierbij alle bacteriën, die met de wond in aanraking kunnen komen, te verwijderen. Hij trachtte dit te bereiken door de wonden met bederfwerende middelen, b.v. carbol te begieten en de dokters hun handen te doen wassen met sublimaatoplossing en werkelijk ondervond hij, dat er sindsdien veel minder mensen bij operaties stierven. Lister heeft dus een nieuw tijdperk in de heelkunde, n.l. de antiseptische heelkunde, ingevoerd en werd hiervoor in 1897 door de Engelse regering in den adelstand verheven.
Tegenwoordig wijkt men echter meestal van de antiseptische behandeling af, nu men heeft ingezien, dat de antiseptische middelen, wanneer zij sterk genoeg zijn om bacteriën te doden, ook het levend weefsel aantasten.
Men volgt nu algemeen de aseptische methode, men past n.l. geen sterk werkende middelen toe, doch zorgt, dat alles wat bij een operatie met de wond in aanraking kan komen, van te voren gesteriliseerd of wel volkomen van bacteriën gezuiverd is. Doktersinstrumenten worden tegenwoordig veel uitgekookt. Alleen nog in gevallen dat geen aseptische of steriele instrumenten te krijgen zijn — b.v. in tijd van oorlog — wordt het gebruik van antiseptische middelen toegepast.
