Vloeken lexicon

Prof. dr. P.G.J. van Sterkenburg (1997)

Gepubliceerd op 14-11-2019

tuit

betekenis & definitie

Een van de betekenissen van tuit is ‘bundel hoofdhaar’. Deze betekenis treffen wij aan in de zeventiende-eeuwse verbinding dat hem de maar rijde met de tuiten! Ik vertaal dat met ‘moge de nachtmerrie hem berijden en bij de haren vasthouden’.

De oorspronkelijke betekenis van de verbinding bij Gods tuiten luidde ‘bij de haarlokken van God’. Wij hebben hier te maken met een historische eedformule waarin God en zijn haarlokken tot getuigen worden aangeroepen dat men de waarheid spreekt.

Het ijdel gebruik van die eedformule maakt haar tot vloek, die, om anderen niet te kwetsen, verbasterd en dus afgezwakt kon worden. Als bastaardvloek aangetroffen in bi gans stuyten (met voorgevoegde s).

De pregnante betekenis van tuit‘bundel hoofdhaar, het gezamenlijke hoofdhaar van de mens’ komt ook voor in de uitdrukking iemand in zijn tuiten vliegen ‘iemand in het haar vliegen’.