Vloeken lexicon

Prof. dr. P.G.J. van Sterkenburg (1997)

Gepubliceerd op 14-11-2019

pleuris

betekenis & definitie

Een ontsteking van het borstvlies (pleura), waardoor bij het inademen een stekende pijn in de zijde wordt gevoeld. In de Middeleeuwen noemde men deze ziekte lancevel, later meestal zijdewee, een enkele maal ook [i]zijdepijn.

Pleuris[/i] gold (en geldt nog) als een langdurige ernstige ziekte die soms zelfs de dood ten gevolge heeft. Op basis van de afwezigheid in het wnt moeten wij welhaast tot de conclusie komen dat de verwensing krijg de pleuris van tamelijk jonge datum is.

Een versterking van deze verwensing zien wij in krijg de pleurisvervelling aan je onderlip! De Haagse variant daarvan is krijgeen vanuithet badhuis gepleurde pleurisvervelling! Vgl. Bral e.a. (1998).Andere p/enn's-verwensingen zijn: krijg de koperen pleuris, dan kun je je de pestpokken poetsen! en krijg een koperen long, dan kun je je de pleuris poetsen! In Zeeland en Brabant komt voor als variant fleuris. In Leiden kent men ook nog krijg de pleuris op je hartkleppen! Samenstellingen met pleuris- dan wel pleuris als gestapelde vloek zien wij in: krijg de bombardementspleuris achter je kiezen, (dan) kun je puinruimen!; krijg de janlongpleuris!; krijg de pestpleuris!; krijg de pestpokkenpleuris!; krijg de touwteringtyfuspleuriskankercholera! en krijg de vetpleuris! Aan de eigenlijke betekenis van de verwensingen denkt men niet meer. Zij drukken woede, haat, wrevel, ontzetting enz. uit en willen in feite niet anders zeggen als ‘ik heb een rothekel aan je, hoepel op’. zie grafpleuris, koperen, long.