Een werktuig, geschikt om den hoeksafstand van twee liefst verwijderde voorwerpen te meten; wordt veel gebruikt op zee om de hoogte van zon en sterren boven den horizon te bepalen. Het bestaat uit een boog van iets meer dan 60°, dien men in halve graden verdeelt; aan de uiteinden van den boog zijn twee beenen bevestigd, die naar het middelpunt van den cirkel loopen.
Op dit middenpunt staat loodrecht een draaibare spiegel, deze kan bewogen worden door een arm, waarvan het uiteinde een nonius draagt, die over den gradenboog loopt. Het eene been draagt nog een vaste, loodrecht staanden spiegel, die half verfoelied, half onverfoeilied is. Het andere been draagt een vizier of een kijker. Door dezen kijker ziet men door het onverfoeliede gedeelte van den vasten spiegel, bijv. naar den horizon. Daarna draait men den beweegbaren spiegel, zoodat de zon, die er op schijnt eerst nog op den vasten spiegel weerkaatst, en dan in den kijker gezien wordt, juist bij of boven de horizonlijn. Het aantal graden en minuten door den nonius aangewezen geeft de hoogte der zon aan. Maakt men gebruik van een artificieelen horizon, dan vormen zich twee zonnebeelden in den kijker, die samen moeten vallen, maar de hoogte der zon wordt op dezelfde wijze afgelezen.
