ontsteking van verhemelte, verhemeltebogen, amandelen en keel. Men onderscheidt:
a. de acute ontsteking (pharyngitis acuta). Deze ontstaat door besmetting, en wel plaatselijk met streptococcen of staphylococcen of door algemeene infectieziekten als: mazelen, roodvonk enz., of overgaande van uit den neus na een acute verkoudheid of Wel door „kouvatten”. Het is n.l.. waarschijnlijk dat door „kouvatten” het slijmvlies der keel een geringe verandering ondergaat, waardoor de voortplanting van sommige bacteriën mogelijk wordt, welke laatsten dan de pharyngitis doen ontstaan. Bij de acute ontsteking is in ’t begin de geheele keel rood of er bestaan roode vlekken of strepen, terwijl later het slijmvlies een abnormale hoeveelheid slijm of wel slijmetter afscheidt, die de oppervlakte min of meer bedekt.
De verschijnselen der acute pharyngitis zijn slikpijn, vermeerderde slijmafzondering, een gevoel van een vreemd lichaam in de keel, soms geringe temperatuursverhooging. Behandeling is eigenlijk overbodig; men kan de pijn eenigermate stillen door ijs te laten slikken, en gorgeldranken met chloras kalicus, per manganar talicus of andere zwakke antiseptica geven. In enkele dagen treedt genezing in.
b. de chronische ontsteking (pharyngitis chronica). Deze kan optreden wanneer voortdurend of telkens weer schadelijkheden op het slijmvlies der keel inwerken, b.v.: het voortdurend verkeeren in stoffige ruimten, misbruik soms ook gebruik van alcohol of tabak, het voortdurend afloopen van slijm of etter uit den neus in de keel of het bestaan van eene vernauwing in den neus, waardoor bij elke ademhaling achter de nauwe plaats een luchtverdunning ontstaat enz. Men vindt bij de chron. ontsteking in de keel slijm, soms etter, die indrogen kan tot korsten, welke dikwijls een onaangename lucht hebben. Het slijmvlies zelf kan min of meer rood zijn' met korrelvormige woekeringen van hetlymphklierweefsel in het slijmvlies (pharyngitis hypertrophica) of wel het slijmvlies wordt zeer dun, glad en glanzend als met vernis bedekt (pharyngitis atrophica).
De keelamandelen en de neuskeelholte-amandel bestaan uit hetzelfde, reeds boven genoemde lymphklierweefseL Zwellen ook deze op, dan heeft men de amandelvergrooting en de adenoïde vegetatie al of niet met elkaar gecombineerd.
De verschijnselen der chronische pharyngitis zijn gevoel van droogte in keel, schrapen en hoesten. De behandeling bestaat in het bestrijden van de oorzaken en hierbij komt dus ter sprake het doen ophouden van schadelijkheden als boven genoemd en dikwijls het verwijderen van neusgebreken.
