Gepubliceerd op 28-02-2021

Onmacht

betekenis & definitie

Lypopsychia, Syncope, toestand van bewusteloosheid tengevolge eener plotseling intredende bloedledigheid van de hersenen; zij overvalt óf zonder eenige voorteekenen óf na korten tijd van misselijkheid, angst en beklemdheid in de maagkuil, terwijl koud zweet uitbreekt. Meestal wordt het den ljjder zwart voor de oogen, hoort hij klinkende geluiden, het gelaat is bleek.

De kloppingen van het hart en de ademhaling zijn nauwelijks merkbaar, totdat na korter of langer tijd de lijder de oogen weer opent, diep ademhaalt en weer bij bewustzijn komt. Nog eenigen tijd blijft een gevoel van zwakte, hoofdpijn, misselijkheid en pijn in den onderbuik achter. De oorzaken der onmacht zijn verschillend, meestal ligt er een zwak gestel, bloedgebrek, zenuw- \ achtigheid of geestelijke overspanning aan te gronde; ook zeer sterke lieden kunnen, zoodra zij bloed of een mes zien, of wanneer zij meenen een gevaar te gemoet te gaan, onmachtig worden. Verder kan een langdurig verblijf in slechte lucht of in een benauwde ruimte, ook lang staan in de zon flauwte (een kortstondige O.) veroorzaken. DeO. komt het meest voor bij vrouwen, vooral lijden jonge meisjes in haar ontwikkelingsperiode, in groote steden er aan. Voorts bestaan er toestanden, die op een flauwte gelijken, maar die zuiver van zenuwachtigen aard zijn, en eerder met een lichten aanval van vallende ziekte te vergelijken zouden zijn. Bij deze toevallen blijft de huid warm, de wangen behouden een lichtroode kleur en de pols bljjft geheel normaal. Tot de behandeling van de werkelijke O. behoort de toevoer van frissche lucht, het losmaken van knellende kledingstukken, het besprenkelen met koud water, het rieken van salmiakgeest of azijn. Het wasschen der slapen met een sterkriekende vloeistof bewerkt menigmaal het tegendeel van hetgeen men beoogt, daar de verdamping koude teweegbrengt en de koude de bloedvaten doet samentrekken; men doet beter, door horizontale ligging een toevoer van bloed naar de hersenen te doen ontstaan. Herhalen zich de onmachten of de geschetste hysterische, resp. epileptiforme toevallen dikwijls, dan kan men niet volstaan met de behandeling van den aanval, maar moet een algemeene behandeling beproefd worden. Het gestel moet door krachtig voedsel, onthouden van geestinspanning, door lucht en zeebaden, verblijf op het land, staalmiddelen enz. versterkt worden.

< >