Nadat in de Christenkerk der 3de en 4de eeuw tegenover Arianen, Apoilinaristen enz. de leer was vastgesteld, dat Christus waarlijk mensch en waarlijk God is, ontstond de vraag: Hoe zijn deze 2 naturen in Christus vereenigd. Theodoras, bisschop van Mopsuesta (overl. 429) leerde daaromtrent, dat de goddelijke natuur in Christus woont „als in een tempel”; dat er dus 2 personen in Chr. zijn en dat Maria alleen moeder van Chr. naar diens menschelijke natuur was (gr.
Christotókos), maar niet moeder van Chr. naar diens goddelijke natuur (gr. Theotókos). Deze leer baarde groot opzien toen N„ leerling van Theodoras, in 428 bisschop van Constantinopel werd en in 3 preeken verkondigde, dat Maria den naam van Theotókos niet verdiende. N. vond weldra tegenstand bij verschillende bisschoppen en daardoor ontstond een theologische strijd, die zich concentreerde om de vraag of Maria Theotókos was. In 431 werd de leer van N. door het 3de algem. concilie te Ephèse veroordeeld. De aanhangers van N., (Nestorianen) verkregen in het Eom. rijk geen invloed van beteekenis; zij verspreidden zich echter in China (waar zij niet lang bleven bestaan), Perzië en Indië.
Hier noemden zij zich later Thomas-christenen, omdat de apostel Thomas in die landen het geloof zou verkondigd hebben. Tijdens de kruistochten (12de en 13de eeuw) kwamen de Nestorianen weer in aanraking met de Katholieken en van toenaf werd meermalen gepoogd hen met Rome te vereenigen. Duurzaam geschiedde dit eerst in de 16de eeuw. De vereenigde Nestorianen, 11.000 in getal, ressorteeren thans onder het patriarchaat van Bagdad. De niet vereenigde, ongeveer 70.000, hebben een eigen hiërarchie. Zij wonen op de grenzen van Perzië en Turkije.
