eiland in den Indischen oceaan, 12° tot 25° 30' Z.B. en 43° tot 50° 30' O.L., is een fransche bezitting en wordt van de oostkust van Afrika gescheiden door het kanaal van Mozambique, is 10750 Q m. groot. De bevolking bestaat uit Howas, het thans heerschende volk, Sakalawas en Betrimisorakas.
De Howas zijn in lichaamsbouw, huidkleur en taal geheel maleisch, de Sakalawas schijnen met de negers verwant te zijn. De oorspronkelijke bewoners zijn Afrikanen, die door de Maleiers geheel verdrongen zijn. Aan de kusten is de grond vlak, doch rijst terrasvormig van de kust af, langzaam aan de westzijde, doch snel aan de oostzijde; midden op het eiland heeft men uitgestrekte hooglanden. M. kan in twee deelen onderscheiden worden, een n. en o. deel, dat geheel bergachtig, en een z. en w. deel, dat bijna vlak is. Vijf grootere bergrijen loopen hoofdzakelijk van n.o. naar z.w.; de hoogste is het Antianaka-gebergte, dat 2500 m. hoog is. De belangrijkste baaien zijn aan de n.o.kust de Antongelbaai en aan de w.-kust die van Chempayki, Passandara, Raminitre, Narenda, Majambo, Bojana en Bombetok.
De uitgestrekte hooglanden veroorzaken veel regen, vandaar veel water. De voornaamste rivieren der oostkust zijn: Ongelake, ManaoheMo, Menobe, Paraccyla, Mantao, Makumba en de Bombetok. Het klimaat is heet, in de hoogvlakten gematigd, maar voor Europeanen ongezond. De bodem is vruchtbaar; de voornaamste voortbrengselen zijn: rijst, medicinale planten, peper, boomwol, suiker en tabak, verder runderen, schapen, varkens en ook paarden. Zijdewormen worden er in groote menigte aangetroffen. De bergen leveren goud, zilver, koper, lood en ijzer; vooral dit laatste metaal wordt in groote hoeveelheid aangetroffen.
Men heeft ook eenige steenkolenmijnen bij Tananarivo en bij DiegoSuarez. De inwoners vervaardigen ijzeren gereedschappen, ook gouden en zilveren voorwerpen. Vloerkleeden worden te Tananarivo vervaardigd en katoenen stoffen ook in andere steden. De buitenlandsche handel wordt voornamelijk gedreven door engelsche schepen van Mauritius; de uitvoer is echter gering. Het eiland wordt verdeeld in 17 provinciën. Aan het hoofd van het bestuur staat een vorst met den titel van koning.
De hoofdstad is Tananarivo; hoofdzetel van den handel is Tamave, aan de oostkust. Dit eiland was den Arabieren reeds in de 13de eeuw bekend onder den naam van Zaledsch; eerst door Marco Polo werd het M. genoemd. In 1642 zetten de Franschen er zich neder, en ofschoon zij spoedig verdreven werden, zijn zij er toch in geslaagd het later te veroveren en te behouden. De bevolking wordt geschat op 2V2 millioen inw.
