1) Portugeesche bezitting op de oostkust van Afrika, ongeveer van Kaap Delgado tot Delagoa-baai. Tusschen deze baai en kaap Corrientes en van kaap Delgado tot M. zijn de kusten steil en hoog, in het binnenland is het land bergachtig.
De voornaamste rivieren zijn de Imhampura, Sabia, Zambesi en Rovuma. De grond brengt tarwe, rijst, maïs, suiker en koffie voort; andere voortbrengselen zijn ivoor, huiden, steenkolen, stofgoud en salpeter. De voornaamste plaatsen zijn Mozambique, Inhamban, Sofala, Luabo en Quelembane; 3 millioen inw.2) Stadje en zeehaven, hoofdplaats van bovengenoemd gebied, op het gelijknamige eiland. De vroeger zoo aanzienlijke handel met Britsch-Indië is tegenwoordig voor een gedeelte afgenomen; 7000 inw.
3) M., (Kanaal van) straat van den Ind. oceaan, tusschen Madagascar en de oostkust van Afrika. De kusten zijn rijk aan baaien, maar alleen die van Madagascar en Sofala zijn van eenig belang. Aan deze straat liggen de voornaamste steden van de M.-streek, verder nog Moerondaya, Boyana, Bembatakoe, Narienda en Passanda. De Zambesi loopt er in uit, in den noordelijken ingang liggen de Comorische en de Querimba-eilanden; van het noorden naar het zuiden loopt een zeer snelle strooming.
