Gepubliceerd op 23-02-2021

Kapitulariën

betekenis & definitie

(lat. capitularia) de door de Karolingen uitgevaardigde wetten, verordeningen en regelingen. Elke stam van het frankische rijk leefde volgens zijn eigenaardig recht; daarnaast bestond er algemeen gebrek aan voor het geheele rijk geldende regelingen ten opzichte van zoodanige onderwerpen, die buiten den kring van het stamrecht vielen.

Deze door den koning uitgevaardigde wetten, instructies enz. heetten onder de Merovingen decretum, decretio, auctoritas, constitutio enz., onder de Karolingen capitulare, omdat zij in verschillende kapittels verdeeld waren. Zij zijn in het latijn gesteld, werden in origineel bij den paltsgraaf gedeponeerd en uit officieele afschriften, welke door den kanselier bekrachtigd werden, vanwege de bisschoppen en graven aan het volk voorgelezen en zoo gepubliceerd. Bij de samenstelling daarvan werkten de geestelijke en wereldlijke grooten van het rijk mede. Omstreeks het midden der 9de eeuw ontstond een, onder den naam Benedictus in omloop gebrachte verzameling, die meestal wordt aangeduid als de verzameling van Benedictus Levita, doch die grootendeels valsche K. bevat. De frankische K. zijn uitgegeven door Baluzius (Capitularia regum Francorum, 1677—1780) in dl. 1 en 2 der „Monumenta Germaniae historica” van Pertz; in verbeterde uitgave door Boretius en Krause (1883 en 1890). Vergel. Boretius, Die Kapitulariën im Langobardenreich (Halle 1864), dezelfde, Beitrdge zur Kapüularienkritik (Leipz. 1874), Thévenin, Lex et capitula (Parijs 1878), Seeliger, Die Kapitulariën der Karolinger (Mun- 1893).

< >