Gepubliceerd op 17-02-2021

Heliometer

betekenis & definitie

een optisch instrument waarmee men den schijnbaren diameter der hemellichamen (zon, maan, planeten) meet, alsook de schijnbare afstanden tusschen deze lichamen. Dit instrument, een uitvinding van Bouquer, bewijst dezelfde diensten als de micrometer met evenwijdige draden, doch geeft veel nauwkeuriger resultaten.

Een kijkerobjectief is in twee half objectieven gesneden; door middel van een hefboom kunnen beide helften symmetrisch over elkander worden geschoven; op beide helften is een bewegelijke schaal aangebracht. Dit toestel wordt gebruikt als een gewoon, onverdeeld objectief, en in een parallactisch opgestelden kijker. Wanneer men nu den kijker b.v. op de zon richt, dan geven beide half objectieven een beeld van de zon; zoolang beide helften als het ware één geheel objectief vormen, zoolang vallen beide zonnebeelden in het brandpunt van den kijker samen; maar zoodra men de helften van het objectief over elkander laat verschuiven, dan ziet men weldra het beeld van de zon zich verdubbelen, en als men voortgaat met verschuiven komt er een oogenblik waarop het beeld op de zich bewegende helft het beeld op de in rust zijnde andere helft nog slechts op een enkel punt aanraakt. Op dit oogenblik zal het beeld op de bewegelijke helft zich hebben verplaatst over een lengte die nauwkeurig gelijk is aan de schijnbare middellijn van de zon. De lengte van deze middellijn kan men dan aflezen van de schalen, daar de verschuiving der twee beelden van een volkomen coïncidentie tot een enkel punt yan contact aan hun kanten, nauwkeurig door de schalen wordt weergegeven. Op gelijke wijze laat zich ook de afstand tusschen twee sterren bepalen.

< >