Gemeente in Noord-Brabant (arrond. 's-Hertogenbosch), omgeven door de gemeenten Woensel, Stratum, Gestel en Strijp, bevat niets dan de stad Eindhoven, die in 1899: 4980 inw. telde; kiesdistrict zie volgend artikel; personeele belasting 7,lr klasse.
De stad E., in het hart van de Meierij van Den Bosch, aan de saamvloeiing van Gender en Dommel, fd/2 uur z,.z.o. van ’s-Hertogenbosch, aan de spoorlijnen Bokstel—Venlo (station 11 km. van Bokstel, 18 km. van Helmond) en Eindhoven—Achel, en aan de tramlijnen Turnhout—Bosch en Geldrop—Eindhoven,heeft een r.-kath kerk (H. Catherina) van Cuypers, met twee hooge spitse torens en fraaie gewelven, en in de plaats gekomen van de oude collegiale kerk die 1795, doordat de Franschen haar voor bakkerij bezigden, ten deele was ingestort; verder herv. kerk, synagoge, stadhuis (dagteekenend van 1555), drukbezochte markten, linnen-, damast-, laken-, flanel- en sigarenfabrieken, enz. Er is oen huis van bewaring en een kantongerecht, welks rechtsgebied zich uitstrekt over de gemeenten Aalst, Bergeyk, Borkel, Dommelen, Duizel, Eersel, Eindhoven, Geldrop, Geste, Heeze, Leende, Luyksgestel, Nunen, Oerle, Riethoven, Son, Stratum, Strijp, Tongelre, Valkenswaard, Veldhoven, Waalre, Westerhoven, Woensel, Zeelst en Zesgehuchten.
E., een zeer oude plaats, kreeg in 1232 van hertog Hendrik een keur, die de poorters dezelfde rechten verleende als die van Den Bosch bezaten; de stad kreeg nu vestingwerken; zij werd in 1543 door Maarten van Rossum geplunderd, in 1552 door een brand zwaar geteisterd, in 1581 door staatsolie krijgsbenden bij verrassing ingenomen, doch door Barlaimonten Mansfeld onmiddellijk weer voor de Spanjaarden vermeesterd, in Jan. 1588 op bevel van den hertog van Alencon overrompeld en in April van hetzelfde jaar door Panna hernomen, op het einde der 171'1' eeuw ontmanteld, in 1604 door de Spanjaarden geplunderd, in 1747 en 1794 door de franschen gebrandschat; in 1741 werd met den aanleg van den straatweg naar Den Bosch den grond gelegd voor E.’s industrieelen en commercieelon bloei; sinds 1846 staat het door een kanaal in verbinding met Helmond, en sedert 1866 per spoor in gemeenschap met Bokstel, funk en Venlo en daardoor met het middeneuropeesche spoorwegnet.
