Cleon

betekenis & definitie

Atheensch redenaar en staatsman, overl. 422 v. Chr., was leerkooper en bezat te Athene een looierij; hij speelde, inzonderheid als demagoog, gedurende de zeven jaren van 429—422, een belangrijke rol; reeds voor den dood van Pericles werd hij genoemd als een der enen, die met een aanklacht tegen dezen staatsman optraden; doch eerst na diens dood plaatste hij zich met den vlaskooper Eucrates en den veehandelaar Lysieles als demagoog op den voorgrond, trachtte als zoodanig den volkshaat tegen Sparta op te wekken, en deze aan zijne zelfzuchtige oogmerken dienstbaar te maken; bij zijn plannen steunde hij vooral op de lagere volksklasse; toen in 427 het afgevallen eiland Lesbos en met name de stad Mitylene door Paches werd heroverd, drong C. in een onstuimige redevoering aan op het vermoorden van alle volwassen mannen en het verwoesten van genoemde stad; dit werd wel verworpen, doch hij wist toch door te drijven dat een duizendtal dergenen die het schuldigst werden geacht gedood werden: als bestuurder der staatsinkomsten openbaarde hij groote inhaligheid en hebzucht; vruchteloos zocht de oligarchische partij, met Nicias aan het hoofd, C. te verdringen; zoodoende kon ook de vrede niet tot stand komen, gelijk bleek in 425, toen de Atheners op het eiland Sphacteria420 Spartanen hadden ingesloten,en op aansporing van C. aan de iacedaemonisclie gezanten zulke vredesvoorwaarden gesteld werden, dat aan een vergelijk niet te denken viel, hetgeen Athene intusschen spoedig berouwde ; C. verklaarde toen dat, als hij slechts strateeg was, hij wel spoedig de krijgskansen ten gunste van Athene zou weten te keeren; Nicias legde daarop zijn ambt neder, dat nu aan C. werd opgedragen; hij koos Demosthenes tot medebevelhebber, matigde zich de eer van diens overwinningen aan, en trok ten slotte tegen Brasidas op, en sneuvelde ia de door hem verloren slag van Amphipolis, 422 v. Chr.