bij de Turken Sakys-Adassi. Eiland in de Ageïsche zee, tusschen Lesbos en Samos, 826 km3, groot; het noordelijk deel is bergachtig (hoogste punt Oros, oudtiy Pelinneon, ook Hagios Ilias, 1264 meter zuidelijk deel heuvelachtig, ten d altijd groen kreupelhout bedekt uitgestrekte vlakte in het midden van de oostkust, rondom de hoofdstad, is bedekt met vruchtboomen, waartusschen vele hoeven.
Het eiland behoort tot het turksehe vilajet Dschesairi Bahri-Sefid, en heeft met de omgelegen kleinere eilanden 60.000 inw.; de hoofdstad, mede Chios geheeten (voorheen ook Kastron), had vóór de groote aardbeving van 3—11 April 1881, die 3000 menschen het leven kostte en de stad zoowel als een groot van het eiland zelf verwoestte, 13.000 inw., is zetel eens griekschen aartsbisschop, en heeft een haven met twee vuurtorens. Het eiland, tijdens de Dorische volksverhuizing door verdreven Ioniërs bevolkt, kwam onder Cyrus (omstreeks 540 v. Chr.) onder de heerschappij der Perzen, sloot zich later bij den onder Athene’s hegemonie gestichten bond aan, viel in den Peloponnesischen oorlog echter van Athene af, trad in 378 tot den nieuwen atheenschen bond toe, onttrok zich tijdens den zg. Bondgenootenkrijg (357—355 v. Chr.) weder aan den invloed van Athene, en deelde voorts onder Alex. den Groote on de Diadochen in de lotgevallen der overige grieksche steden en eilanden van Klein-Azië. Op Chios werd door Melas een school der marmerbeeldhouwkunst gesticht, die groot aanzien verwierf; de stad C. behoorde tot de zeven steden die om de eer streden de geboorte plaats van Homerus te zijn en onder de Homeriden bloeide hier langen tijd het heldendicht; Jon van Chios schreef hier zijn elegiën, dithyramben en tragediën, Theopompos zijn geschiedwerken.
In 133 v. Chr. kwam C. als een deel van het Pergameesche rijk aan de Romeinen, later aan de byzantijnsche keizers; in 1346 veroverde de genueesche handelscompagnie Maona het eiland, dat daarop gekoloniseerd werd; in 1566 werd het door de Turken vermeesterd; onder de turksehe heerschappij genoten de bewoners allerlei voorrechten; zij stonden wel onder eenturkschen aga, doch hadden overigens een zelf te kiezen regeering; in den griekschen vrijheidsoorlog kozen de meeste grieksche bewoners de zijde van Griekenland, waarop de Turken letterlijk het geheele eiland uitmoordden en plunderden; nauwelijks daarvan bekomen, werd het door de reeds aangestipte vreeselijke aardbeving geteisterd.
