door de Turken Susam-Adassi of Beylik-Sissam genoemd, ei and nabij de westkust van Klein-Azië, door een 1—2 km. breed kanaal van het voorgebergte Mycale gescheiden, wordt door een van het o. naar het w. loopenden palaeozoïschen, in den berg Kerki 1440 m. bereikenden bergrug doorsneden, waaraan zich, vooral aan de zuidzijde, vruchtbare vlakten aansluiten; de grootste daarvan is die in het oostelijkste deel der zuidkust, waar in de oudheid de stad S. met de burcht Astypalaea en den beroemden tempel van Hera lag; op de plaats van dien tempel zijn sedert 1903 belangrijke opgravingen gedaan. S. heeft op 468 km.2 ongeveer 55.000 inw., onder wie 50.000 grieksch-orthodoxen; bovendien bewonen 15.000 Samiërs de kleinaziatische kust.
S. is een aan de Porte schatplichtig vorstendom onder de bescherming van Frankrijk, Engeland en Rusland; 4 senatoren vertegenwoordigen de 4 districten, hoofdstad is Yathy aan de noordkust met ong. 5400 inw., zetel der consuls. Uitgevoerd (19C0 19.85 mill. piaster) worden wijn, leder, olie, cognac, brandewijn, tabak, St.-Jansbrood, ingevoerd (20.31 mill. piaster) geestrijke dranken, veldvruchten en geweven stoffen. De handelsvloot telt 368 vaartuigen met 3691 registerton. De vlag is rood en blauw horizontaal gestreept, met een wit kruis aan den vlaggestok.Door scheepvaart en handel kwamen de inwoners (oorspronkelijk Cariërs en Lelegers, sedert de 10de eeuw v. Chr. Ioniërs) reeds vroeg tot macht en rijkdom, dien zij door nijverheid en kunst vermeerderden; S. werd het middelpunt van een eigen school van beeldhouwers (brons). Zijn hoogsten bloei bereikte het eiland onder de heerschappij van Polycrates, na wiens dood het 516 in de macht der Perzen kwam; door den slag bij Mycale (479 v. Chr.) bevrijd, sloot het zich bij het attisch zeeverbond aan en werd 440 door de Atheners onderworpen. Na den slag bij Cnidus (394) sloot het zich weer bij de Atheners aan, vormde een tijdlang met Rhodus, Ephesus, Cnidus e. a. een afzonderlijken kleinaziatischen bond, doch raakte weldra opnieuw onder perzische heerschappij; 365 veroverden de Atheners S. opnieuw en verdreven de oude perzischgezinde bevolking. Later werd S. door de Pergameners beheerscht en 129 bij de rom. prov. Asia gevoegd, door Octavianus echter (20 v. Chr.) met de vrijheid begiftigd, welke het door Vespasianus weer ontnomen werd. Nadat het in de middeleeuwen en in den nieuweren tijd afwisselend onder byzantijnsche, venetiaansche, genueesche en turksche heerschappij had gestaan, nam het ijverig aan den vrijheidsoorlog deel, doch werd 1830 aan de Porte teruggegeven.
S. of Same is in het heldentijdvak ook de naam van Kephallenia.
