Gepubliceerd op 20-01-2021

Chemitropisme

betekenis & definitie

of Chemotaxis, de beweging die enkele organismen vertoonen ten gevolge van scheikundige veranderingen. De beweging der leukocyten en in het algemeen der amoeben, berustende op een wijziging in de oppervlakspanning, is C.

Een merkwaardige werking van liet C. vertoont zich iu de kleurteekeuing van sommige dieren. Die teekeningen worden veroorzaakt door de aanwezigheid van meer of minder kleurliclniainpjes, of eliroimitophoren Men onderzocht in dit opzicht de embryo’s van sommige visschen, dus terwijl ze nog in liet stadium vóór hun geboorte verkeerden. Aanvankelijk zijn klcurlichaampjes ordeloos in het lichaam van liet embryo verspreid, maar later begeven zij zich naar de bloedvaten, om welker buitenwand zij zich heen leggen, liet bloed of bepaalde bestanddccleu daarvan (men heeft nog niet kunnen uitmaken welke) werken door den wand der vaten heen diffundeevend en dus chemitropiseh op de kleurlichaampjos, die daardoor gedrongen worden, zich om die vaten te verzamelen. Het bloed in de slagaderen oefent een veel sterkeren, ehemitropischen prikkel dan dat in de aderen; want men voud slagaderen geheel door lichaampjes omringd, terwijl daarnaast loopende aderen er geene bezaten.

Een ander merkwaardig voorbeeld van chemitropisme treft men aan op het gebied der zenuwen. Als een zenuw doorgesneden wordt, treedt in het zenuwdeel, dat niet meer aan liet centrale zenuwstelsel vast zit, het periphere deel dus, op de gewonde plek ontaarding in, waardoor de twee zenuwdeelen niet meer geheel aan elkaar raken, maar er een kleinere of grootere tusschenruimte ontstaat. Het centrale deel krijgt nieuwe vezels, die voortgrocien in de richting naar liet periphere stuk; het lijkt wel, of ze dit stuk „opzoeken”, waarmee ze dan, als de ontaarding nog niet te ver is voortgegaan, vergroeien, zoodat de aaugehrachte schade dan hersteld is. Dit „opzoeken” kan zich over een betrekkelijk grooten afstand uitstrekken.

< >