Aldus noemt men in de scheikunde alle verbindingen die zich met zuren tot zouten omzetten. Voor zoover zij in water of andere indifferente oplossingsmiddelen oplosbaar zijn, oefenen zij alkalische reactie uit, dit is, veroorzaken zij karakteristieke veranderingen van zekere kleurstoffen; zij kleuren b.v. door zuren roodgekleurd lakmoes-papier blauw, gele kurkumatinctuur bruin, kleurloozo phenolphtaleine rood enz.
Men maakt onderscheid tusschen anorganische en organische basen. De eerste zijn de hydraten der (meeste) metallische elementen, wier verbinding met zuren tot zouten onder loslating van water geschiedt: b.v.BASE ZUUR ZOUT WATER
KOH + HONO2 = KONO + H2O of
Na OH + HCl = Na Cl + H2O
zij kunnen met een kleiner of grooter aantal zuurmolekulen zouten vormen, doordat zij naar verhouding van de meerwaardigheid der metalen hydroxylgroepen kunnen bevatten. Eénwaardige metalen, die zich slechts met 1 hydroxylgroep verbinden, vormen de monohydratische of eenzurige basen, als in bovenstaand voorbeeld KOHen Na OH. Tweewaardige metalen vormen hun hydraat met twee hydroxylgroepen, en zetten zich diensvolgens, met twee molekulen eenbasische zuren, om tot zouten, en vormen alzoo dihydratische of tweezurige basen, als bv:
Ba(OH)2 + 2HO.NO2 = Ba (O.NO2)2+ 2H2O
Ca(OH)2 + 2H Cl = CaCl2 + 2 H2 O
desgelijks zijn er ook trihydratische of driezurige
Bi(OH)3 + 3HO.N02 = Bi (ONO2)3 + 3H2O,
vierzurige, als Zr (OH)4 en zelfs zeszurige B., als Al2 (OH)6.
De organische B. kunnen meest allen verkregen worden uit ammonia, NH3, n.l. door een, twee of alle drie de waterstofatomen welke dit lichaam bevat, door organische radikalen te vervangen (zie Ammoniakbasen, dl. I, bladz. 392 h)\ zij verbinden zich, evenals de ammonia, zonder loslating van water, met zuren tot zouten, die aan de ammoniumzouten beantwoorden:
NH3 + HO.NO9 = NH4 O.NO2 N(C2H5)2 + HO.NO2 = N (C2H5)3H.I.NO2
Hare waarden worden meest door het aantal der stikstofatomen bepaald, zoodat b.v. N2H4 (C2H4) een tweezurige organische base is. Ook de alkaloïden zijn organische basen, b.v. C17H19NO3, morphine, eenzurig.
