(Anjalaförbundet) Aldus heet, naar het landgoed Anjala in Finland, de hoofdzetel ervan, de samenspanning der edelen tegen Gustaaf III van Zweden, die in 1788 zonder raad te hebben gepleegd met de standen, zich mengde in den oorlog tusschen Turkije en Rusland, en zich daarmede schuldig maakte aan schending der grondwet. Het A. stelde zich in verbinding met keizerin Catharina van Rusland, en vaardigde 12 Aug. 1788 een manifest uit, waarbij het zich openlijk tegen den oorlog met Rusland verklaarde en het bijeenroepen van een rijksdag eischte; tevens sloot het eigenmachtig wapenstilstand met Catharina.
De adel rekende hierbij op de medewerking van het grootste deel der bevolking, waarbij Gustaaf III zich door zijne willekeurige handelingen zeer gehaat had gemaakt. Juist echter deden de Denen een inval en trachtten zich meester te maken van de tweede stad van het Zweedsche rijk, Gothenburg, welke poging door het optreden van Gustaaf verijdeld werd, terwijl Pruisen en Engeland nadrukkelijk voor Gustaaf opkwamen, hetgeen de Denen deed besluiten de vijandelijkheden te staken. Hierdoor in de algemeene achting gestegen, achtte de koning zich sterk genoeg om den ontevreden adel het hoofd te bieden, schreef tegen Febr. 1789 een rijksdag (te Gefle) uit, trok daar de drie andere standen boven den adel voor, trachtte zich den naijver van de boeren en de burgers jegens den adel ten nutte te maken, en slaagde erin zich door drie van de vier standen volmacht te doen geven tot het bezigen van alle middelen om de besluiten van den rijksdag ten uitvoer te leggen. De inmiddels gevangen genomen verbondenen van Anjala — buiten welke nog de voornaamste hoofden der oppositie van den adel gearresteerd werden — stonden nu voor den krijgsraad terecht; overste Hastesko werd ter dood veroordeeld, anderen werden verbannen, enkelen begenadigd. De koning beroofde den adel voorts van zijn meeste voorrechten, herstelde het volle gezag der kroon en dwong den adel de acte van veiligheid, die deze hervormingen regelde, te aanvaarden en te bekrachtigen. Reeds echter had zich een nieuwe samenzwering gevormd, in de eerste plaats tegen den persoon des konings; zie Anckarström.
