Perzisch Sultan, de tweede der Selsjoekiden-dynastie; hij werd tusschen 1028 en 1030 in Turkestan geboren en besteeg in 1053, na den dood van zijn vader, Daoud, den troon van Khorossan; in 1063 werd zijn gebied met dat van zijn oom vermeerderd, waarop hij van beide gebieden één monarchie maakte. Kort daarop omhelsde hij de leer van Mohamed en nam tevens den bijnaam Alp-Arslan (Leeuwenhart) aan — zijn eigenlijke naam was Mohamed-Lhaz-ed-Dyn-AboeKoedzja; de kalif van Bagdad schonk hem den titel van Adhad-eddin (Geloofsverdediger).
Sultan Alp-Arslan had een vizier van uitstekende bekwaamheden, Nizam-al-Mulk gcheeten, die de geheele binnenlandsche administratie regelde. en leidde, op dit gebied allerlei verbeterende hervormingen in het leven riep en zich voorts verdienstelijk maakte door het instellen van scholen voor bijna alle graden van onderwijs. Inmiddels dempte de Sultan opstanden, voerde oorlogen en breidde de grenzen van zijn gebied uit. In 1069 viel hij Armenië en Georgië binnen; de opmerkelijkste gebeurtenis tijdens deze expeditie was de blokkade van het convent van Mariam-Nischin, op een eiland in het midden van een meer gelegen, en als onneembaar beschouwd; kort nadat het beleg geslagen was, verwoestte een aardbeving de muren, waarop men zich dadelijk overgaf. Alp-Arslan begon na dezen tocht zijn vijandelijkheden tegen de Grieken, die reeds herhaaldelijk onder Romanüs IV de Turken over den Eufraat hadden gedrongen. In Augustus 1071 leverden de Turken den Grieken slag bij de sterkte Malaskerd, tusschen de steden \ an en Erzeroem; de Turken bleven overwinnaars; de Grieksche vorst werd gevangen genomen en verkreeg niet eerder zijn vrijheid alvorens een groote som gelds als losprijs was betaald; ruim een jaar later, in December 1072, werd Alp-Arslan in Turkestan door Joesoef Cotoeol, door hem beleedigd, met een ponjaard vermoord. Hij werd te Mervé bij zijn voorvaderen begraven.
