Bewerkend, uitwerkend. Principiorum rerum generabilium et corruptibilium aliud est materia, aliud est forma oportet autem adesse tertium ... quod est efficiens, s. THOMAS, COMMENT.
IN II DE GENER. ET CORR. LECT. 9, N° 2, Onder de beginselen van wat voortgebracht wordt en vergaat treffen we vooreerst de stof aan, verder den vorm; er dient echter nog een derde beginsel te zijn, de bewerkende oorzaak namelijk. —Materia ... cum sit ens in potentia, est causa, quare ista inferiora possunt esse et non esse. Forma vero est causa esse tantum.Sed efficiens movet materiam, ut transmuteiur de potentia ad actum, S. THOMAS, COMMENT. IN II DE GENER.
ET CORR. LEGT. 9, N° 2, De stof is, daar ze aanleg is, de oorzaak, waarom de lagere wegens kunnen zijn en niet zijn. De vorm integendeel is alleen oorzaak van het fijn. De bewerkende oorzaak echter brengt de stof in beweging om van aanleg tot daad over te gaan.
